کارگرانی که با وجود حقوق پایمال شده می‌ترسند که مبادا اسامی شان فاش شود، چرا که با این اتفاق نه تنها شرایط کاری شان بهبود نمی‌یابد، بلکه مجبورند طعم اخراج شدن و بیکاری را بچشند.
مردی ۴۸ساله را با یک دختر ۲۰ساله و یک پسر هشت‌ساله در نظر بگیرید که مغازه الکترونیکی داشته و به علت مشکلات مالی چند سالی نگهبان پارک است. امرار معاش و مخارج تحصیل فرزندان از یک طرف و اجاره‌بهای ۶۵۰هزار تومانی از طرف دیگر آن‌چنان عرصه را به این مرد تنگ کرده که به سختی چرخ زندگی خود را می‌چرخاند، چرا که او نیروی پیمانکار شهرداری است و حداقل دستمزد را می‌گیرد. جالب است بدانید او روزانه هشت ساعت در فضای سبز نگهبانی می‌دهد که چهار ساعت نیز به آن اضافه شده است و در ازای ساعات اضافه شده ۱۵۰هزار تومان دریافت میکند، آن‌چنان که با یک حساب سرانگشتی مشخص می‌شود که حقوق اضافه‌شده با ساعت اضافه کاری منافات دارد. او از شرایط کاری خود در گفت‌و‌گو با آرمان میگوید: از وضعیت حقوق و شرایط مرخصی خود بسیار ناراضی هستم. ایام تعطیل سر کار می‌آیم. در مجموع دریافتی من ماهانه یک‌میلیون و ۳۵۰هزار تومان است و گرچه بیمه تامین اجتماعی هستم، ولی این میزان حقوق کفاف زندگی مرا نمی‌دهد. او ادامه می‌دهد: شرایط به حدی بد است که اگر اعتراض هم کنم می‌گویند نمی‌خواهی بمانی برو و از آنجا که مسئولیت یک خانواده را بر عهده دارم مجبورم با شرایط کنار بیایم تا بیکار نباشم.
میخواهی برو شکایت کن
«حدود یک سال و شش ماه است که کارگر پیمانکار شهرداری هستم.» این حرف را مردی متاهل با ۳۲ سال سن می‌زند که تحصیلاتش کارشناسی برق گرایش انتقال و توزیع است. او قبل‌تر شغل آزاد داشته و از طریق آگهی در سایتی به استخدام پیمانکار شهرداری درآمده است. دریافتی کارگر ساده یک‌میلیون و ۳۱۷هزار تومان است، اما او با توجه به اینکه یک درجه از کارگر صفر بالاتر است و کارگر فنی محسوب می‌شود، یک‌میلیون و ۳۰۰هزار تومان دریافتی دارد. او میگوید: ساعت کاری من هشت صبح تا چهار بعد ازظهر است و روزهای جمعه سر کار هستم. بر اساس حقوق وزارت کار حقوق جمعه کاری به من تعلق نمی‌گیرد و در کل ۹۰هزار تومان برای تعطیلی‌ها دریافت می‌کنم. او بیان میکند: پیمانکار میگوید که ما سالانه ۳۰ روز حق مرخصی داریم، ولی ناظر شهرداری اجازه نمی‌دهد که ما بیشتر از ۲۴ روز در سال به مرخصی برویم. از سوی دیگر، به من می‌گویند که تو کارگر روزمزد هستی و در واقع در ماه‌های ۳۱ روزه حقوق ۳۰ روز را دریافت می‌کنم، یعنی در شش ماه اول سال حقوق شش روز کاری من از دست می‌رود. از او می‌پرسیم که آیا تسهیلاتی از جانب شهرداری به شما تعلق می‌گیرد که میگوید: نیروهای پیمانکار تسهیلاتی مانند اعطای وام ندارند، حتی سبد کالای کارگران پیمانکار شهرداری در سال جدید به‌جای ۱۵۰هزار تومان، ۱۳۰هزار تومان بود. معمولا از سر و ته سبد کالا می‌زنند. البته ناظر گفته که پیگیری میکند تا ۲۰هزار تومان مابقی را در سبد کالای ماه رمضان به ما تحویل دهند. این کارگر فنی اضافه میکند: مزد سنوات را وزارت کار تعیین کرده است، اما به کارگران پیمانکار تعلق نمی‌گیرد، وقتی هم به پیمانکار اعتراض می‌کنم، میگوید که من مزد سنوات نمی‌دهم، میخواهی برو شکایت کن.
حق اعتراض ممنوع
او با ۵۰ سال سن پنج سالی است که نگهبان فضای سبز است. او با داشتن یک دختر ۲۲ساله متاهل و یک پسر ۲۰ساله مجرد روزانه ۱۲ ساعت کار میکند و در ازای آن ماهانه یک‌میلیون و ۲۵۰هزار تومان حقوق دارد. از وضعیت کاری خود شدیدا ناراضی است و میگوید: گرانی و تورم به حدی زیاد است که اصلا نمی‌توان با این میزان از حقوق یک خانواده را اداره کرد. او با بیان اینکه در روز کارگر چیزی به ما تعلق نمی‌گیرد، می‌افزاید: پارسال از میزان حقوق خود ناراضی بودم و تا ۱۶ فروردین سر کار نیامدم تا وضعیت حقوقم مشخص شود، اما ترتیب اثر ندادند و من مجبور شدم دوباره به سر کار بیایم. در واقع حق اعتراض نداریم، وگرنه اخراج می‌شویم.
نظافت منازل شغل دیگر کارگر شهرداری
مردی ۴۷ساله که یک پسر ۱۶ساله دارد، از مشکلاتش در پست آبیاری فضای سبزمی‌گوید: شش سالی است که در این شغل هستم. ساعت کاری من از شش صبح تا دو بعد از ظهر است، اما روزهای تعطیل ساعت کاری ام کمتر می‌شود. او با بیان اینکه دو روز مرخصی بسیار کم است، ادامه می‌دهد: یک‌میلیون و ۲۰۰هزار تومان حقوق می‌گیرم که جوابگوی مخارج زندگی من نیست و باید علاوه بر امرار معاش قسط خانه نیز بپردازم، تا جایی که عصرها اگر کار نظافت ساختمان پیدا کنم، انجام میدهم.
دیدار خانواده از عید تا عید
۳۵ سال دارد. در پست تاسیسات کار میکند و مسئول شب فضای سبز است. او عنوان میکند: هفت هشت سالی است که این شغل را دارم و دریافتی من برای هر شیفت یک‌میلیون و ۳۰۰هزار تومان است. شیفت اول از شش صبح تا شش عصر و شیفت دوم از شش عصر تا شش صبح است. در واقع کل ۲۴ ساعت را مشغول به کار هستم. البته شیفت دوم عیدی ندارد. از او می‌خواهیم که وظایف کاری خود را شرح دهد که میگوید: شب‌ها باید با تانکر درختان را آبیاری کنم و اگر برق برود یا بر اثر طوفان درختی بشکند مسئولیت پیگیری آن با من است. در واقع به اسم کارگر تاسیسات هستم، اما کار هرس درختان را نیز انجام میدهم. این مرد با بیان اینکه شغل من همراه با خطر برق گرفتگی و سقوط از ارتفاع است، اظهار میکند: من متاهل هستم و دو فرزند دارم. به حدی هزینه‌های زندگی بالاست که مجبور شدم خانواده ام را از تهران به شهرستان بفرستم. مرخصی ندارم و آنها را تنها عید به عید می‌بینم، حتی اگر اتفاقی بیفتد به سختی دو روز به من مرخصی میدهند، چون از همان ابتدا به من گفتند که جایگزین مسئول شب نداریم و نمی‌توانی به مرخصی بروی. من هم به ناچار پذیرفتم. با این شرایط به مسئول مربوطه گفتم که حداقل پول مرخصی‌های نرفته ام را به من بدهید که هنوز جوابی به من نداده است.
او ۳۸ سال دارد و نگهبان پارک است. از وضعیت کاری خود میگوید: وقتی شهرداری مسئولیت را به پیمانکار می‌دهد، پیمانکار باید بر اساس ضوابط قانون کار عمل کند، در حالی که این گونه نیست. در واقع پیمانکاران به قانون وزارت کار پایبند نیستند و هر کاری که خودشان بخواهند انجام میدهند و از آنجا که ما هم امنیت شغلی نداریم، نمی‌توانیم حرفی بزنیم. او اضافه میکند: امسال بر اساس قانون اعلام شده که ۵/۱۴درصد افزایش حقوق داریم و این مساله باید در تمامی ابعاد از جمله حق مسکن، خواروبار، اضافه کاری و تعطیل کاری اعمال شود، اما برخلاف آن عمل می‌شود و ما هم چون چاره‌ای نداریم و حرفمان هم به جایی نمی‌رسد، با این شرایط کار می‌کنیم، چرا که در شهرداری مسئولی نیست که با دلسوزی شرایط نامناسب اشتغال را پیگیری کند. او عنوان میکند: مسئولان شهرداری خود را شریک غم مردم نمی‌دانند و کسی نیست که به داد کارگران برسد. همیشه حقشان پایمال شده و سرکوب می‌شود. او درباره حقوق دریافتی خود میگوید: به ۱۲۰ ساعت اضافه کاری ۱۵۰هزار تومان تعلق می‌گیرد و در مجموع ماهانه یک‌میلیون و ۳۵۰هزار تومان دریافت می‌کنم. نمونه‌هایی که عنوان شد برخی از کارکنان پیمانکاری شهرداری هستند که می‌توان گفت شرایطشان از بقیه بهتر است. پیمانکاران شهرداری در موارد زیادی کسانی را به صورت غیر رسمی استخدام می‌کنند و حتی حاضر نیستند حداقل حقوق را به آنها بدهند. افراد زیادی به عنوان رفتگر، مسئول پارک، مسئول فضای سبز و… در شهرداری مشغول به کارند که ماهانه چیزی حدود ۶۰۰هزار تومان دریافتی دارند.
