اوضاع خاورمیانه در متن جنگ و ادامه کشمکش و رقابتهای دول بورژوازی، آمریکا و روسیه و کشورهای مرتجع منطقه، هر روز رو به وخامت دارد و با خلق بحرانهای جدیدی مسئله پایان جنگ و صلح و آرامش در این مناطق را در کوتاه مدت غیر قابل دسترس و تقریبا غیر ممکن کرده است. اتفاقاتی که در هفته ها و روزهای گذشته در خاورمیانه و این اواخر در سوریه مابین طرفهای درگیر این جنگ رخ داده است، بر این نگرانی و تشدید بحران و جنگ صحه می گذارد.
صورت مسئله اصلی و اهداف این جنگ از نظر ما و مردم آزادیخواه منطقه روشن است. نقطه عزیمت و اهداف طرفهای درگیر جنگ و نا آرامی در خاورمیانه روشن و از کسی پوشیده نیست، مسئله اساسی اما هنوز تلفات انسانی و آوارگی بیشتر مردم در نتیجه آتش این جنگ است که همواره بر بخش زیادی از کشور سوریه حاکم است و هر روز دامنه این جنگ از مردم تلفات بر جای می گذارد و سوریه به ویرانه ای تبدیل شده است. جنایتهای جنگی، محاصره و گرسنگی مردم در مناطق جنگی و اضافه برآن عملیات های تروریستی و انتحاری جریان داعش در این مناطق کوچکتری امنیتی برای مردم باقی نگذاشته و مسئله بقا در این جهنم ساخته شده کیمیا است. تلاش سازمان ملل برای صلح و پایان جنگ غیر از آتش بس های موقت برای خروج مردم در محاصره ارتش جنایتکار دولت اسد و نیروهای جنایتکار و مرتجع دیگر همچنان بی نتیجه مانده است.
کشور یمن نزدیک به دو سال است در آتش جنگ و رقابت قدرت مابین دولتهای ایران و عربستان میسوزد و تا به حال هزاران کشته و آواره به جای گذاشته است. محاصره و تحریم کشور قطر از جانب کشورهای هم پیمان عربی خلیج به بهانه حمایت از تروریسم بدون هیچ اولتیماتومی، در واقع در رقابت با جمهوری اسلامی ایران و تشدید اختلافات بین رژیمهای عربستان سعودی و ایران از اقدامات بحرانزا است که هنوز ادامه دارد. با اینکه ترامپ از این اقدام حمایت ضمنی کرده است، اما وزیر امور خارجه آمریکا از محاصره قطر اظهار ناخوشایندی کرده و خواهان گفتگو و پایان دادن به این بحران شده است. بعد از محاصره و قطع همه جانبه روابط با قطر، جمهوری اسلامی تنها دولتی بود که از سر رقابت با حکومت عربستان و شیخ نشین های منطقه خلیج چندین محموله کشتی مواد غذایی به قطر فرستاد. قطر یکی از کشورهای هم پیمان خلیج فارس با امریکا است و هم اکنون یک پایگاه نظامی با قریب بیش از ۲۰ هزار سرباز آمریکایی در آنجا مستقر است و در بطن این رویداد، آمریکا یک قرار داد ۱۲ میلیارد دلاری بابت فروش ۳۶ فروند هواپیمای جنگی با قطر بسته است.
سرنگونی یک بمب افکن نیروی هوایی سوریه توسط یک جنگنده هوایی امریکا در روز یکشنبه در نزدیکی رقه که بهانه آن حمله به متفقین آمریکا در رقه عنوان شده با واکنش دولت روسیه روبرو شد. روسیه هشدار داد که هواپیماهای نظامی آمریکا در سوریه را هدف های مشروع خود تلقی کرده و آنها را پیگیری راداری قرار خواهد داد. سرنگونی یک پهیاد ساخت ایران توسط نیروهای نظامی آمریکا در روز سه شنبه به تنش موجود میان آمریکا و روسیه از متحدان اصلی ایران و سوریه دامن زده است. علاوه براین نزدیک شدن یک هواپیمای نظامی روسیه حامل وزیر دفاع این کشور با یک هواپیمای شناسایی آمریکا بر فراز دریای بالتیک در روز دوشنبه این تنش را افزایش داده است.
رویدادهای جدید و اهداف پشت آن
اگر چه رویدادهای روزهای گذشته در سوریه با هدف نظامی مقطعی و کسب موقعیت و امتیاز بهتر در مقابل رقیب صورت می گیرد اما نهایتا به اهداف دراز مدت طرفهای درگیر در این جنگ خدمت میکند. در ادامه کشمکش و رقابتهای تاکنونی امروز بخصوص کشور سوریه به بهانه جنگ با داعش و حمایت از دولت بشاراسد و سرپا نگه داشتن حکومت خاندان جنایتکار اسد به میدان رقابت، زور آزمایی و تصفیه حسابهای سیاسی و جنگی میان آمریکا و متحدین عربی این کشور، روسیه، ایران و سوریه از طرف دیگر تبدیل شده است. سال گذشته تسخیر مجدد شهر حلب توسط ارتش سوریه با حمایت نیروهای نظامی برون مرزی ایران و پشتیبانی هوایی روسیه شکستی برای آمریکا و پیروزی جبهه مقابل تلقی شد و در واقع با این پیروزی دولت اسد در موقعیت نظامی برتری قرار گرفت. شهر حلب از دومین شهر بزرگ سوریه به مدت بیشتر از دوسال با شروع جنگ در این کشور در محاصره ارتش سوریه و جریانات مرتجع مسلح اسلامی قرار داشت. دولت بشار اسد در ادامه این پیشروی در تلاش بود که “رقه” شهر استراتژک وهم مرز با ترکیه، یکی از بزرگترین پایگاههای نفتی سوریه و مرکز فرماندهی خلافت اسلامی داعش را تسخیر و به پیشروی های نظامی خود بیفزاید. رویدادهای چند روز گذشته در سوریه، سرنگون کردن دو هواپیما توسط جنگنده های آمریکا که در سطور بالا شرح آن رفت در ادامه کشمکش و رقابت میان دو طرف درگیر این جنگ قابل توضیح است.
ماههاست که آمریکا در تقابل با رقیب و جلوگیری از پیشروی های ارتش اسد، در تدارک حمله به شهر رقه و پاکسازی داعش دراین شهر استراتژیک، تمرکز کرده است. هم اکنون این جنگ آغاز شده و کمک و حمایت نظامی، تسلیحاتی و لجستیگی امریکا از نیروهای مسلح دمکراتیک سوریه برای آزاد سازی رقه و پیروزی در این جنگ را پنهان نکرده است. سرنگونی بمب افکن سوریه در نزدیکی رقه که به گفته آمریکا قصد بمباران مناطق متفقین آمریکا را داشته، توسط هواپیمای جنگنده آمریکایی در روز یکشنبه با همین هدف صورت گرفته است. وزیر امور خارجه روسیه در واکنش به این واقعه گفته که هر نوع عملیات زمینی در خاک سوریه باید با توافق دولت سوریه صورت بپذیرد.
از نظر ما، شکی نیست که جریان داعش و تروریسم اسلامی باید از صحنه جهان پاکسازی و دست آنها را از جامعه و زندگی مردم کوتاه کرد. این قبل از هر کس وظیفه جنبش آزادیخواهی و سکولار و چپ و کمونیستی در منطقه و جهان است. باید به آتش جنگ در خاورمیانه از جمله یمن و سوریه پایان داده شود و جنایتکاران جنگی به محاکمه کشیده شوند. اما واقعیت این است که بیرون راندن داعش از منطقه و پایان جنگ تازه سرآغاز تنش و رقابتهای جدید و تقسیم قدرت مابین طرفهای درگیر، این جنگ در ابعاد جدیدتری آغاز خواهد شد. بسته بندی پیشنهادی دولتهای بورژوازی درگیر در این بحران بعد از پایان جنگ چیزی جز یک بسته بندی قومی، مذهبی از همین جریانات قومی، مذهبی و مرتجع درگیر در این جنگ نیست.
تغییر مسیر تحولات کنونی در خاورمیانه به سمت جوامعی با حکومتهای غیر مذهبی و غیر قومی و سکولار و آزاد، کار مردم آزادیخواه عاصی از جنگ و ترور، نیروهای سکولار، چپ و کمونیست این جوامع است. برابری و حقوق و امکانات مساوی، برخورداری تمامی شهروندان این جوامع از امکانات رفاهی فارغ از هویتهای قومی و مذهبی و قبیله ای حق اولیه و پایه ای آنان است. بعد از پایان جنگ اگر مردم فرجه ای به دست بیاورند نباید از این اهداف کوتاه بیایند.
۲۲ ژوئن ۲۰۱۷
