جریان تروریستی “تحریر الشام” با پشتیبانی مستقیم رژیم تروریست پرور ترکیه و چراغ سبز آمریکا و غرب می رود حاکمیت سیاه خود را بر سوریه گسترش دهد. شادی و هیجان اولیه مردم ستمدیده و محروم سوریه هم کم کم می رود جای خود را با نگرانی و ترس از آینده مبهم عوض کند. لحن سیاسی دول اروپا و امریکا در خصوص جریان اسلامیستی و تروریستی گروه “تحریر الشام” که حامی اصلی آن در قدرت گیری “برق آسا” در سوریه بودند با همان سرعت عوض شد و به نظر می رسد این گروه آدمکش و مرتجع را به عنوان آلترناتیو سیاسی در سوریه پذیرفته اند. اما به دلایل مختلف پذیرش این گروه تروریستی در زمین سیاست در سوریه با همان سرعت پیش نخواهد رفت. جامعه از شوک اولیه خارج شده و اولین اعتراضات علیه حکومت مرتجع اسلامی جولانی امروز کلید خورد.
“پ ی د” یا “PYD” به عنوان شاخه ای، یعنی بزرگترین شاخه جریان ” نیروهای دمکراتیک سوریه” یا “SDF” به احتمال زیاد مجبور خواهند شد با اجابت خواسته های ترکیه جلوی رویارویی نظامی مستقیم را سد کنند و همچون قبل که موتلف بشار اسد بودند با جولانی توافق کنند که تا همینجا هم پتانسیل آن را به “خوبی” نشان داده اند، یا اینکه از سر “راه” برداشته خواهند شد. اینکه این جریان سیاسی در چنین شرایطی و دوباره به سمت جمهوری اسلامی متمایل شود، غیرمحتمل به نظر می رسد، آنهم در چنین شرایطی که دست و پای رژیم در منطقه کوتاه شده است. جریان سیاسی پ ی د پس از پایان داعش که خود پایانی بر ائتلاف آنها با آمریکا علیه داعش بود عملا با خلاء یک حامی سیاسی و نظامی در میان بشار اسد قبل از سقوط و البته خنثی و رژیم ترکیه فعال و علیه آنها، مواجه شدند. در این میان بود که با وجود “همکاری” هایی در سطح اقتصادی با آمریکا به سطحی از روابط با جمهوری اسلامی هم شکل داده بودند. آنچه که آینده این سطح از همکاری آنها با جمهوری اسلامی را در هاله ای ابهام فرو برد سقوط بشار اسد و کوتاه شدن دست رژیم اسد در سوریه توسط گروه تروریست اسلامی جولانی و با حمایت آمریکا و ترکیه بود. تسلیت مظلوم عبدی به جمهوری اسلامی به خاطر مرگ رئیسی پس از کور شدن افق روابط نیروهای سوریه دمکراتیک با آمریکا اتفاق افتاد که خبر از نزدیکی این نیرو به جمهوری اسلامی را در خود داشت. بدیهی است که مظلوم عبدی گرچه رسما فرمانده نظامی “پ ی د” نیست و فرمانده کل نیروهای دمکراتیک سوریه است، اما به عنوان یکی از فرماندهان اصلی شاخه نظامی “پ ی د” فعالیت دارد.
بهرحال فعلا زود است تا بشود چنین احتمالی را بررسی کرد چون باید دید مسئله تهدیدهای امریکا علیه رژیم اسلامی، خصوصا در دولت ترامپ که در ژانویه سال پیش رو رسما شروع به کار میکند، تا کجا پیش خواهد رفت. تازه بعد از این است میشود پای چنین احتمالاتی را پیش کشید. اما آنچه که معلوم است و به نظر من، جریان سیاسی سوریه دمکراتیک در “بهترین” حالت زیر فشار ترکیه رسما و به عنوان طعمه به سمت مرکز حکومت در سوریه و جریان جولانی سوق داده میشود، که تا هم اکنون هم اینگونه پیش رفته است تا در بازیهای بعدی از میدان بیرونش کنند. “پی ی د” قبلا خواهان سرنگونی بشار اسد نبود، اکنون هم خواهان سرنگونی رژیم جولانی و دارو دسته تروریستش نیست، هیچ کجا هم چنین ادعایی را مطرح نکرده اند و یا چنین برنامه ای ندارند. مطرح کردن رابطه “پ ی د” با حزب اوجالان در ترکیه که عملا از جانب ترکیه به گروه جولانی دیکته شده است دروازه فشار بر “پ ی د” است. خلع سلاح این جریان در دستور کار اولیه ترکیه و حکومت سوریه به رهبری جولانی خواهد بود. در نتیجه “پ ی د” یا تسلیم این فشار رژیم ترکیه به عنوان حامی گروه تروریست جولانی میشود و داوطلبانه خلع سلاح میشود یا فشارها بر “پ ی د” باعث از هم پاشیدن ائتلاف تحت نام “نیروهای سوریه دمکراتیک” و “پ ی د” میشود.
فشار ترکیه
فشار رژیم ترکیه در سطح فشار سیاسی باقی نخواهد ماند و مسئله رابطه “پ ی د” با حزب اوجالان میتواند پیش درامد فشار نظامی بر آنها باشد. فعلا شمشیر فشار سیاسی را بالای سر”پ ی د” نگه داشته اند و آنها هم عقب نشینی هایی کرده اند. اگر به همین ختم شود، هم به خاطر پتانسیل “پ ی د” هم زیر فشار ترکیه، این جریان شاید در دولت آتی سوریه به بازی گرفته شود و در پیچ بعدی کلا منزوی شان کنند، در غیر اینصورت اگر فشار ترکیه صرفا نظامی باشد، جریان “پ ی د” چه به صورت تک افتاده از ائتلاف “سوریه دمکراتیک” چه همراه آن، از دو طرف قیچی خواهد شد. هم از شمال از طریق ترکیه و هم از طرف حکومت مرکزی که بازهم میشود گفت از طرف ترکیه از مرکز و این میان کشمکش در سوریه وارد فاز دیگری خواهد شد.
فعلا به نظر می رسد چنین نزاعی و همچنین ادامه دار شدن چنین نزاعی هدفی نیست که آمریکا به دنبال آن باشد، در نتیجه به نظر من شاید جریان “پ ی د” روی این مورد سرمایه گزاری کرده است که در صورت کشاندن پای آمریکا به وسط این نزاع از فشار ترکیه بکاهد و بیشتر و راحت تر و البته با دستی بازتر به سمت مرکز سمت و سو پیدا کنند، همچنان که برای چنین امری کاملا آماده هستند. چون جریان “پ ی ی” بنا به ماهیت سیاسی اش و بنا به عملکرد تاکنونی اش و آنطور که پس از به قدرت نشاندن دارو دسته جولانی اعلام کرده اند که هدف شان “تشنج زدایی”، یعنی سهیم شدن در قدرت سیاسی سوریه است، سهیم شدن در قدرت سیاسی در سوریه چه به صورت یک منطقه خودمختار که نیروی نظامی دارد و چه غیر از آن در دستور سیاستهای استراتژیک آنها است و به این امر رضایت می دهند. اینکه این سهیم شدن تحت چه عنوانی خواهد بود کاملا به خواست و تمایل ترکیه مرتبط خواهد بود، و “پ ی د” هم تا حدود زیادی این را فهمیده است چون از قبل گفته اند هدفشان “حکومت اقلیم” دیگری، منظورشان کپی “اقلیم کردستان عراق” نیست. در نتیجه اگر این جریان “فرصت” سهیم شدن “پ ی د” در حکومت مرکزی سوریه، که اسلام سیاسی سنی در مغز استخوانش خواهد بود را به دست بیاورد، میتواند به این صورت به افق استراتژیک “پ ی د” شکل نهایی بدهد. به نظر می رسد”پ ی د” به این مسئله تحت هر عنوانی رضایت می دهند.
راه حل این معضل در دست مردم سوریه است. ناسیونالیزه و اسلامیزه کردن زمین سیاست در سوریه، یکی از عوامل اصلی فروپاشی این جامعه است. شقه شقه کردن جامعه سوریه بر مبنای قومیت و مذهب، دست قدرتهای جهانی و دول مرتجع منطقه را برای تعقیب منافع سیاسی و اقتصادی آنها باز کرده است. مردم سوریه تا زمانیکه خود را بر مبنای ملیت و مذهب و نه برابر و فارغ از ملیت و مذهب تعریف کنند در بر همین پاشنه خواهد چرخید.
