سرشین، مهین‌تاج، مریم، دنیا، شبنم، معصومه، روژین، شکیلا، پرستو، فرشته و ستایش هم‌داستان شدند؛ از بهار ۱۴۰۲ پیش‌تر نرفتند و گور سرد، پذیرای تن جوان و زخم‌آلود آنها شد.
سرشین، مهین‌تاج، مریم، دنیا، شبنم، معصومه، روژین، شکیلا، پرستو، فرشته و ستایش هم‌داستان شدند؛ از بهار ۱۴۰۲ پیش‌تر نرفتند و گور سرد، پذیرای تن جوان و زخم‌آلود آنها شد. تن جوان سرشین در خاک مریوان پنهان شد و سر تراشیده مریم در خاک خوی فرو رفت. قلب جوان فرشته و ستایش در یکی از روستا‌های لرستان آرام گرفت و تن پراکنده روژین در کرمانشاه. زنان جوانی که هر کدام به دست شوهر، پدر یا برادرشان به قتل رسیدند، زندگی‌شان ناگهان ته کشید، اما آب از آب دنیا تکان نخورد و جهان از مظلومیتشان از هم نپاشید.
فقط در سه ماه نخست امسال حداقل ۲۷ زن بنا بر دلایل مبتنی بر ناموس توسط شوهر یا پدرشان به قتل رسیدند. البته این آماری است که رسانه‌ای شده و به زعم بسیاری از فعالان حقوق زنان در نقاط مختلف کشور، زن‌کشی‌های زیادی هم رخ می‌دهد که عامدانه خبری از آن به بیرون از منطقه مورد نظر مخابره نمی‌شود.
این گزارش به دنبال تحلیل علل زن‌کشی نیست، یک گزارش صرفا تحقیقی، روایی و مبتنی بر آمار است؛ آمار رسمی و تأییدشده در رسانه‌های رسمی کشور که می‌گوید در دو سال گذشته یعنی از خرداد ۱۴۰۰ تا پایان خرداد ۱۴۰۲ حداقل ۱۶۵ زن‌کشی در کشور انجام شده است؛ یعنی به‌طور میانگین هر چهار روز، یک زن در نقاط مختلف کشور به دست یکی از مردان خانواده‌اش به قتل رسیده است؛ شوهر، پدر، برادر و در مواردی شوهر سابق، عمو، دایی، پدرشوهر و در موارد معدودی مردان دورتر خانواده. برای دستیابی به این آمار، صفحه حوادث هر روز روزنامه ایران، اعتماد و چند خبرگزاری از‌جمله رکنا و ایمنا در دو سال گذشته بررسی شده است.
علت ۸۷ مورد از ۱۶۵ قتل انجام‌شده، «اختلافات خانوادگی» عنوان شده است، برای ۳۸ مورد علت ناموسی ذکر شده، ۱۰ مورد مسائل مالی و برای ۳۰ زن‌کشی نیز دلیل روشنی ذکر نشده است.
اغلب زن‌کشی‌ها توسط شوهر انجام گرفته است. از ۱۶۵ زنی که در دو سال گذشته به قتل رسیدند، ۱۰۸ نفر به دست شوهرشان کشته شدند، ۱۷ زن توسط برادر، ۹ زن توسط پسر، ۱۳ زن توسط پدر و ۱۹ زن نیز توسط سایر اعضای خانواده خود مانند پدرشوهر، برادرشوهر، شوهر سابق یا پسرخاله کشته شدند.
زن‌کشی‌ها به شیوه‌های مختلفی انجام شده است. از ۱۶۵ زنی که در دو سال گذشته به قتل رسیدند، ۴۳ زن به ضرب گلوله کشته شدند؛ اغلب با اسلحه شکاری، کلت کمری و حتی کلاشنیکف. ۴۰ زن با ضربات چاقو به قتل رسیدند. ۳۵ زن خفه شدند؛ با دست، روسری و ملافه. شش زن آتش زده شدند؛ با ریختن مستقیم بنزین روی آنها، آتش‌زدن ماشین یا خانه‌ای که مقتول در آن بوده و در پی این آتش‌سوزی کشته شده است. چهار زن با ضربات متعدد چکش به قتل رسیدند. دو زن از طریق هل‌دادن کشته شدند. دلایل قتل پنج زن ذکر نشده و ۳۰ زن نیز به دلایل نامعمول دیگری مانند مثله‌شدن، ضربات سنگ، پرتاب‌شدن از ارتفاع و با سنگ فرز کشته شدند. در ۱۱ مورد نیز قاتل پس از جنایت دست به خودکشی زده است.
همچنین برخلاف تصور اینکه اغلب زن‌کشی‌ها در شهر‌ها و روستا‌های دورافتاده انجام می‌شود، بررسی‌های «شرق» نشان می‌دهد که در دو سال گذشته و از میان ۱۶۵ زن به قتل رسیده، ۴۱ زن در استان تهران کشته شده‌اند؛ بیخ گوش پایتخت. لازم به تأکید است که این آمار صرفا مبتنی بر «زن‌کشی» به تعبیر صریح آن رسانه‌های رسمی است و موارد متعدد خودکشی زنان که برخی از آنها به اجبار خانواده انجام شده و برخی برای فرار و خلاصی از خشونت خانگی، کودک‌همسری و… به هیچ عنوان لحاظ نشده است.
اختلافات خانوادگی، تطهیر قتل ناموسی
«اختلافات خانوادگی» عبارت مبهمی است که در توضیح اغلب زن‌کشی‌های رسانه‌ای‌شده ذکر می‌شود؛ درحالیکه این عبارت مبهم می‌تواند انواع و اقسام دلایل را شامل شود؛ حتی دلایل ناموسی که معمولا میل چندانی برای بیان آن وجود ندارد.
فاطیما باباخانی، تسهیلگر و فعال حقوق زنان در توضیح این موضوع به «شرق» می‌گوید: «موارد زیادی وجود دارد که متأسفانه می‌تواند موجب تملک زنان توسط مردان شود؛ مانند ضرورت اخذ رضایت پدر برای ازدواج، تأکید قانون مدنی بر تمکین زن از شوهر و عدم قصاص پدر در صورت قتل فرزند. تمامی این‌ها به نوعی در انقیاد قراردادن زنان است. پیش‌زمینه عرفی و فرهنگی و تأکید بر تبعیت زنان از سوی مردان در خرده‌فرهنگ‌های بومی و منطقه‌ای را هم به این فضا اضافه کنید.
طبیعتا در چنین شرایطی هر موضوعی می‌تواند اختلافات خانوادگی تعبیر شود؛ بدون نیاز به هیچ توضیح بیشتر دیگری». او معتقد است که عموما قتل‌های مبتنی بر ناموس با عباراتی همچون اختلافات خانوادگی لاپوشانی می‌شوند؛ «عبارت مبهم اختلافات خانوادگی فریب بزرگی است که تلاش می‌کند قتل‌های ناموسی و جنایات علیه زنان را تقلیل داده یا بی‌اهمیت جلوه دهد. حساسیت اجتماعی و بازخورد افراد در مواجهه با تعریفی که از یک واقعه یا رویداد می‌شود و نامی که روی آن گذاشته می‌شود، متفاوت است.
به همین دلیل وقتی آسیب‌ها و جنایاتی مانند قتل‌های ناموسی، تجاوز از سوی محارم، کودک‌آزاری و… در چارچوب و تحت عنوان اختلافات خانوادگی گنجانده می‌شوند، طبیعتا از شدت حساسیت عمومی نسبت به آنها کاسته خواهد شد. گرچه هر یک زنی که با هر دلیل و عنوانی کشته شود یک فاجعه است و باید در برابر هر نوع زن‌کشی کنشگری داشته باشیم».
روزشمار زن‌کشی در دو سال گذشته
در رسانه‌های رسمی از خرداد ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱، قتل ۸۱ زن ثبت شده و از خرداد ۱۴۰۱ تا خرداد ۱۴۰۲ قتل ۸۴ زن رسانه‌ای شده است.
خرداد ۱۴۰۰: ۷ قتل
۶ خرداد، قتل زن توسط شوهر در منطقه فلاح تهران، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضرب و شتم
۸ خرداد، قتل زن جوانی به نام مینا ۳۹ ساله توسط نامزد سابقش، علت قتل: به‌هم‌زدن رابطه توسط مینا، نوع قتل: ضربات چاقو
۸ خرداد، قتل دختر ۲۴ ساله به نام افروز توسط دایی، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: آتش‌زدن
۹ خرداد: قتل زن توسط شوهر، علت: مسائل ناموسی، شیوه: پرتاب او از پنجره
۲۰ خرداد، قتل زن افغانستانی در ایران توسط شوهرش، علت: مشاجره برای بازگشت به افغانستان، شیوه قتل: ضربات چاقو
۱۲ خرداد، قتل زن توسط شوهر در آبادان، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
۳۰ خرداد، قتل زنی ۲۸ ساله به نام نرگس توسط برادرش، علت: اعتیاد نرگس، شیوه قتل: خفگی
تیر: ۱۱ قتل
اول تیر، قتل زن توسط پسر در تهران، علت: نامعلوم، شیوه: (احتمالا) ضربات چاقو
۷ تیر، قتل زن توسط شوهر، علت: اختلاف بر سر حضانت فرزند، شیوه قتل: شلیک گلوله با سلاح ساچمه‌ای در مقابل ساختمان شورای حل اختلاف در جیرفت
۱۱ تیر، قتل شکیبا ۱۶ ساله توسط پدر در کرمانشاه، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات چاقو
۱۴ تیر، قتل زنی ۴۰ ساله به نام گلناز توسط شوهرش (شاهین) در تهران، مرد پس از جنایت خودکشی کرد. شیوه: به ضرب گلوله با اسلحه شاه‌کش
۱۵ تیر، قتل زن، پدرزن، مادرزن و برادرزن توسط شوهر در گتوند در استان خوزستان، شیوه: شلیک گلوله
۱۵ تیر، قتل عمه توسط برادرزاده در گلشهر کرج، علت: اعتیاد برادرزاده، شیوه: خفگی
قتل زن ۱۶ ساله باردار توسط شوهر، علت: تقاضای پول از سوی زن برای خرید سیسمونی، شیوه: ضربات سنگین
نیمه تیر، قتل خواهر و برادر جوان توسط برادر بزرگ‌تر در شهرستان صحنه استان کرمانشاه، علت: تقسیم ارث، شیوه: شلیک گلوله (کمری)
اواخر تیر، قتل زن ۶۳ ساله توسط شوهر در کرج، علت: اختلاف بر سر نگهداری مادرشوهر، شیوه: خفگی
قتل زن توسط شوهر در زنجان، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله، قاتل پس از جنایت خودکشی کرد.
اواسط تیر، قتل زن توسط شوهر در قم، علت: نامعلوم، شیوه: شلیک گلوله، قاتل پس از جنایت خودکشی کرد.
مرداد: ۵ قتل
۶ مرداد، قتل زن توسط شوهر در مشهد، علت: بدخلقی زن، شیوه: ضربات چاقو (۱۷ ضربه)
۹ مرداد، قتل زن توسط شوهر در روستای کاظم‌آباد مشهد، علت: اعتیاد شوهر، شیوه: ضربات چاقو
اوایل مرداد، قتل زن توسط شوهر در البرز، علت: اعتیاد زوج و اختلاف با هم، شیوه: دستگاه سنگ فرز
۱۵ مرداد، قتل زن و چهار نفر از اعضای خانواده او توسط شوهر در روستای حین‌آباد در سنندج، خودکشی قاتل بعد از جنایت، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: اسلحه شکاری
قتل زن توسط شوهر در تبریز، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: نامعلوم
شهریور: ۱۲ قتل
اول شهریور، قتل زن ۲۷ ساله به دست شوهر در تهران، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات چاقو
اول شهریور، قتل خواهر ۳۰ ساله به دست برادر در اراک، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
اول شهریور، قتل زن ۱۹ ساله به دست برادرشوهر ۱۶ ساله در شهرک رکن‌آباد شیراز، قاتل پس از جنایت خودکشی کرد. شیوه: اسلحه ساچمه‌ای
اول شهریور، قتل مادر به دست پسر نوجوان ۱۷ ساله به نام فرزاد، علت: اعتیاد پسر، شیوه: خفگی
۸ شهریور، قتل مبینا، ۱۶ ساله به دست شوهر در لرستان، علت: مسائل ناموسی، شیوه: خفگی
اوایل شهریور، قتل زن ۲۵ ساله به دست شوهر در مرودشت، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: خفگی
اول شهریور، قتل زن ۲۷ ساله به دست شوهرش به نام خسرو، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات چاقو
اوایل شهریور مرگ زن ۲۳ ساله به نام مینو به دست شوهر در شهرستان دماوند، علت: اختلاف بر سر داشتن زن دوم، شیوه: ضربوشتم
۱۸ شهریور، قتل زن ۷۰ ساله به دست شوهر ۴۸ ساله در لاهیجان، علت: اختلافات خانوادگی
اواخر شهریور، قتل زن به دست شوهر در کرج، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات چاقو
قتل زن به دست شوهر، علت: شرایط بد مالی و کمک‌نکردن خانواده زن، شیوه: ضربات متعدد و خونریزی داخلی
قتل زن در تابستان به دست شوهر در جیرفت، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
مهر: ۵ قتل
اوایل مهر، قتل زن جوانی به نام مهناز به دست شوهرش، شیوه: خفگی
۲۰ آبان، قتل دختر ۱۴ ساله به دست پدر در شهرستان بختگان، علت: نامعلوم، شیوه: شلیک گلوله
۲۱ مهر، قتل دختر جوان به دست پدر در کرمان، علت: مسائل ناموسی، انداختن جسد در چاهی با ۱۲۰ متر عمق
۲۵ مهر، قتل زن به دست شوهر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: خفگی با بند کفش و روسری
۲۸ مهر، قتل زن به دست شوهر، خودکشی قاتل پس از جنایت، شیوه: خفگی
آبان: ۲ قتل
اوایل آبان، مرگ زن به دست برادر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: درگیری فیزیکی
قتل زن جوان به دست برادر در تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
آذر: ۲ قتل
۱۰ آذر قتل زن به دست شوهرش به نام شاهین در رشت، علت: اختلافات خانوادگی
قتل زن ۳۹ ساله به دست شوهر، شیوه: ضربات چاقو و خفگی
دی: ۴ قتل
۵ دی، قتل نامادری به دست فرزندخوانده، علت: مشکلات مالی، شیوه: شلیک گلوله
۹ دی، قتل زن به دست فرزندخوانده، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: خفگی و بریدن گلو
۹ دی، قتل زن صیغه‌ای به دست شوهر در مشهد، علت: فشار زن برای طلاق زن اول، شیوه: خفگی
۲۳ دی قتل زن جوان به دست شوهر، علت: سوءظن و مسائل ناموسی
بهمن: ۱۰ قتل
اوایل بهمن، قتل زن به دست شوهر ۵۰ ساله، علت: مسائل ناموسی، شیوه: کتک‌زدن و هل‌دادن او
۷ بهمن، قتل زن به دست شوهر سابق، علت: ناراحتی از طلاق، شیوه: بیهوشی و بعد شلیک گلوله
۱۱ بهمن، قتل دختر ۱۱ ساله به دست پدر در جیرفت، علت: اختلاف با همسر، شلیک گلوله
۱۳ بهمن، قتل زن به دست شوهر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: خفگی
۱۶ بهمن، قتل مونا به دست شوهرش سجاد در اهواز، علت: مسائل ناموسی و فرار زن به ترکیه، شیوه: سربریدن
۱۷ بهمن قتل خواهر ناتنی به نام فرنگیس به دست برادر، علت: اختلاف و حسادت، شیوه: ضربات چاقو و اسید روی گردن
۲۱ بهمن، قتل زن به دست شوهر در شهرستان قرچک در استان تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
قتل زن ۵۰ ساله به دست شوهر در ورامین در استان تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
۳۰ بهمن، قتل زن ۲۵ ساله به دست شوهر در تهران، علت: مشکلات مالی، شیوه: ضربات مشت و لگد
اواخر بهمن، قتل زن ۲۲ ساله به دست پدرشوهر در ایلام، علت: احتمالا مسائل ناموسی، شیوه: شلیک گلوله، قاتل پس از جنایت خودکشی کرد.
اسفند: ۳ قتل
مرگ زن به دست برادر در همدان، علت: مسائل ناموسی، شیوه: خفگی
۲۲ اسفند قتل زنی به نام سیمین به دست شوهر، علت: اختلافات خانوادگی شیوه: کوبیدن شیء بر سر
اواخر اسفند، قتل مادر و برادر به دست پسر، علت: اختلافات مالی، شیوه: مسمومیت و بعد خفگی
فروردین ۱۴۰۱: ۱۱ قتل
۱۰ فروردین، قتل زن به دست شوهر، علت: نامعلوم، شیوه: آتش‌زدن خانه و سوختگی زن و مرگ او.
اوایل فروردین، قتل زن به دست شوهر در رضوان‌شهر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو در خواب.
اوایل فروردین، قتل زن ۶۵ ساله به دست شوهر ۷۰ ساله در شهرستان آبدانان، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله.
۱۱ فروردین، قتل مادر به دست پسر در بندر‌انزلی، علت: خستگی از نگهداری مادر، شیوه: پرتاب از تراس به خیابان.
۱۵ فروردین، قتل زن ۱۶ ساله به دست شوهر ۲۳ ساله، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله، کلت کمری
اواخر فروردین، قتل زن به دست شوهر در صومعه‌سرا، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
اواخر فروردین، قتل همسر به دست شوهر در تاکستان قزوین، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله، کلت کمری
۲۱ فروردین قتل زن به دست شوهر در کیانشهر تهران، علت: سوءظن و مسائل ناموسی، شیوه: به ضرب گلوله
۲۱ فروردین قتل زن به دست شوهر در جنوب تهران، علت: مسائل ناموسی، شیوه: شلیک گلوله
۲۹ فروردین، قتل زن و دختر خانواده به دست شوهر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: خفگی
اواخر فروردین، قتل زن ۳۵ ساله به دست شوهر ۳۸ ساله در تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
اردیبهشت: ۵ قتل
اول اردیبهشت، قتل زن ۱۶ ساله به نام شیوا به دست نامزد ۲۱ ساله به نام موسی در یاسوج، علت: تمایل‌نداشتن زن به ازدواج، شیوه: شلیک گلوله، مرد پس از جنایت خودکشی کرد.
۶ اردیبهشت قتل زن ۳۲ ساله به دست شوهر، علت: مسائل ناموسی، شیوه: خفگی با دست
اواسط اردیبهشت، قتل زن به دست برادرشوهر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
۱۷ اردیبهشت قتل زن به دست شوهر (نامزد) در منطقه خزانه در تهران، علت: مسائل ناموسی، شیوه: شکستن گردن و مثله‌کردن جسد
اوایل سال، قتل دختر جوانی به نام افسانه به دست برادر در تهران، علت: مسائل ناموسی، شیوه: خفگی در خواب
خرداد: ۴ قتل
۲۶ خرداد، قتل سارا ۳۲ ساله به دست شوهر در استان گیلان، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: خفگی
۳۰ خرداد قتل زن ۲۰ ساله به دست شوهر ۲۱ ساله، علت: زیاده‌خواهی زن، شوه: خفگی
اواخر خرداد، قتل زن به دست شوهر در فارس، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
اواخر خرداد قتل زن به دست فرزند، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: هل‌دادن مادر
تیر: ۶ قتل
اول تیر، قتل مادر به دست پسر در تهران، علت: عصبانیت پسر، شیوه: کتک‌زدن (و احتمالا پرتاب)
قتل زن به دست شوهر در مشهد، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو و بریدن گردن
۲ تیر قتل زن به دست شوهر، علت: تقاضای مهریه و جلب شوهر، مرد همسر، مأمور جلب و خودش را کشت، شیوه: شلیک گلوله
۶ تیر قتل دختر ۱۶ ساله به نام آریانا به دست پدر، علت: اختلاف با پدر و احتمالا مسائل ناموسی، شیوه: شلیک گلوله
۱۴ تیر، قتل زن ۲۲ ساله در تهران به دست شوهر، علت: مسائل ناموسی، شیوه: خفگی
۲۸ خرداد، قتل زن ۵۰ ساله به دست شوهر، علت: وسواس رفتاری زن و اختلافات خانوادگی، شیوه: مثله‌کردن در حمام خانه
مرداد: ۴ قتل
۱۲ مرداد، قتل زن توسط شوهر سابق، علت: مسائل ناموسی و سوءظن به او حتی بعد از جدایی، شیوه: ضربات چاقو در ماشین
اواخر مرداد قتل زن توسط داماد، او همسر خودش را نیز مجروح کرد، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
۲۳ مرداد، قتل زن ۴۰ ساله توسط برادر در بلوار میرداماد تهران، علت: مسائل ناموسی، شیوه: خفگی
قتل زن توسط شوهر در منجیل، علت: اصرار زن به ترک اعتیاد شوهر، شیوه: ضربات چاقو
شهریور: ۵ قتل
اوایل شهریور، قتل زن توسط شوهر، علت: نامعلوم، شیوه: ضربات چاقو و بعد آتش‌زدن جسد
اواخر شهریور، قتل زن توسط شوهر در تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: نامعلوم
۲۹ شهریور، قتل زن به دست شوهر، علت: مشاجره و جرو‌بحث بر سرخ ریختن چای، شیوه: ضربات چاقو در گلو
قتل زن ۷۵ ساله توسط شوهر در رباط‌کریم در استان تهران، علت: بی‌توجهی و بی‌مهری زن به شوهرش، شیوه: ضربات متعدد با ماهیتابه
قتل زن توسط شوهر در جیرفت، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: اسلحه شکاری
مهر: ۶ قتل
اوایل مهر، قتل زن توسط دایی در شوش، علت: اختلافات خانوادگی، قاتل بعد از جنایت خودکشی کرد، شیوه: شلیک گلوله، کلاشنیکف
۶ مهر، قتل زن توسط برادر در آبادان، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
اواسط مهر قتل زن توسط پسرخاله در فرایاب کرمان، علت: مسائل ناموسی، شیوه: شلیک گلوله، کلت کمری
۱۵ مهر، قتل زن ۲۸ ساله و دختر خردسالش توسط شوهر در البرز، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: خفگی
۲۹ مهر، قتل زن ۳۶ ساله توسط شوهر در خراسان رضوی، شیوه و علت: نامعلوم
۳۰ مهر، قتل زن ۳۸ ساله توسط شوهر در برازجان، علت: اختلافات خانوادگی
آبان: ۶ قتل
۲ آبان، قتل زن ۲۰ ساله و دو دخترش توسط شوهر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: آتش‌زدن خانه
۴ آبان، قتل زن ۲۲ ساله در ساوجبلاغ استان البرز توسط شوهر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربه به سر
۸ آبان، قتل زن توسط شوهر سابق در تبریز، علت: اختلافات پیشین، شیوه:ضربات چاقو
۱۰ آبان، قتل زن توسط شوهر در شهرستان سنقر و کلیایی کرمانشاه، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات جسم سخت
۲۰ آبان قتل زن توسط شوهر در تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
۲۰ آبان، قتل زن توسط شوهر، علت: اختلاف بر سر مهاجرت فرزندان به آمریکا، شیوه: ضربات چاقو
آذر: ۱۱ قتل
۲ آذر، قتل زن ۵۲ ساله توسط شوهر در محله یافت‌آباد تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربه به سر با چکش
۷ آذر، قتل زن و دخترخوانده توسط شوهر ۸۲ ساله در البرز، علت: اختلافات مالی، شیوه: شلیک گلوله
اوایل آذر قتل زن و برادرزن توسط شوهر در شهرستان کردکوی، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: نامعلوم
اواسط آذر، قتل زن توسط شوهر در کرمانشاه، علت: اختلافات ملکی، شیوه: شلیک گلوله
۱۱ آذر، قتل زن توسط شوهر در تبریز، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: اسلحه کمری
۱۲ آذر، قتل زن ۲۴ ساله توسط شوهر سابق در کردستان، علت: اصرار مرد برای بازگشت دوباره زن به زندگی مشترک، شیوه: ضربات چاقو
۱۳ آذر، قتل زن توسط شوهر ۷۰ ساله در تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: خفگی
۱۳ آذر، قتل دختر ۱۷ ساله توسط پدر در اهواز، علت: موارد ناموسی، شیوه: ضربات چاقو
۲۰ آذر، قتل زن توسط پسر ۱۹ ساله در تهران، علت: کینه از مادر، شیوه: ضربات چاقو
۲۱ آذر، قتل مادر توسط پسر ۲۶ ساله در تهران، علت: اعتیاد پسر، شیوه: نامعلوم
اواسط آذر قتل زن توسط برادرشوهر در کرمانشاه، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
دی: ۳ قتل
۱۱ دی، قتل دختر ۱۶ ساله توسط پدر و دایی در خمین، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربوشتم و ایست قلبی
قتل زن توسط شوهر در پاکدشت در استان تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: پرتاب زن از پنجره به بیرون
۲۶ دی، قتل زن توسط پسر در خیابان نارمک تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
بهمن: ۸ قتل
۳ بهمن، قتل زنی به نام نگین در روستای نی در مریوان توسط شوهر سابق، شیوه: آتش‌زدن با بنزین
۵ بهمن، قتل زنی ۲۶ ساله به نام فیروزه در کرمانشاه توسط برادر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
۷ بهمن، قتل زن توسط شوهر در تهران، علت: تقاضای زن برای طلاق، شیوه: ضربات چاقو
۹ بهمن، قتل زهره در اهواز توسط شوهر (علیرضا خواجوی)، قاتل پس از جنایت خودکشی کرد. شیوه: شلیک گلوله
۱۱ بهمن، قتل زنی ۲۶ ساله به نام رضوان در روستای «زیویه» از توابع کامیاران توسط شوهر سابق، شیوه: شلیک گلوله
۱۵ بهمن قتل دختر ۱۲ ساله به نام راحیل توسط برادر ۱۹ ساله در روستای «سرخون» بندرعباس، علت: مسائل ناموسی، شیوه: سربریدن با ساتور
۲۹ بهمن، قتل زنی ۲۹ ساله به نام معرفت توسط شوهر شهرستان سلماس، علت: مخالفت با ازدواج شوهرش با زن برادر، شیوه: ضرب و شتم و خفگی
۳۰ بهمن، قتل زن ۳۵ ساله توسط شوهر در آستانه اشرفیه استان گیلان، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: اسلحه کمری
اسفند: ۸ قتل
۴ اسفند، قتل زن توسط پسر در خیابان نواب تهران، علت: اعتیاد پسر و اختلاف مالی با مادر، شیوه: کوبیدن چرخ خیاطی بر سر مادر
۵ اسفند، قتل زن باردار (۷ ماهه) توسط شوهر در تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
۵ اسفند، قتل زن ۲۷ ساله توسط برادر در شهر کنگان استان بوشهر، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
۱۱ اسفند، قتل دو خواهر و خواهرزاده در منطقه کلگه شهرستان مسجدسلیمان خوزستان توسط برادر، علت: فقر، شیوه: شلیک گلوله
۱۱ اسفند، قتل زن ۳۱ ساله توسط شوهر در شهرستان هلیلان استان ایلام، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات مشت به گردن
۱۴ اسفند، قتل زن توسط شوهر در خیابان ستارخان تهران، علت: اختلافات خانوادگی و درخواست زن برای طلاق، شیوه: شلیک گلوله، قاتل بعد از قتل خودکشی کرد.
۱۶ اسفند، قتل زن ۳۶ ساله توسط شوهر سابق در غرب تهران، علت: نامعلوم، شیوه: شلیک گلوله
۱۸ اسفند، قتل زن توسط پسرخاله در شهرک اکباتان تهران، علت: سرقت، شیوه: خفگی
فروردین ۱۴۰۲: ۷ قتل
۷ فروردین، قتل سرشین پیره در مریوان به دست مردی که با او در رابطه بود، علت: احتمالا قطع ارتباط، پرتاب در چاه
۹ فروردین، قتل زنی به نام مهناز توسط شوهرش در تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
۱۴ فروردین، قتل زن و پسر توسط شوهر در رباط‌کریم در استان تهران، علت: نامعلوم، شیوه: شلیک گلوله
۲۱ فروردین، قتل زن و دو پسر توسط شوهر در رباط‌کریم در استان تهران، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
اواسط فروردین قتل زن توسط شوهر در تهران، علت: مسائل ناموسی و خیانت، شیوه: ضربه سر با میله و مثله‌کردن جسد
۲۵ فروردین، قتل مریم به دست پدر و برادر در خوی، علت: مسائل ناموسی، شیوه: حلق‌آویز‌کردن
۲۷ فروردین، قتل دنیا توسط یکی از اقوام در کرمانشاه، علت: مسائل ناموسی، شیوه: نامعلوم
اردیبهشت: ۱۱ قتل
۴ اردیبهشت، قتل زن دوم توسط شوهر در اسلامشهر در استان تهران، علت: درخواست‌های مالی زن، شیوه: ضربات چاقو
۱۰ اردیبهشت قتل زن توسط برادر در تهران، علت: اختلاف در ارث، شیوه: ضربات چاقو و سوختن در آتش خودرو
۱۲ اردیبهشت، دختر نوجوان توسط برادر در دیواندره، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات چکش
۹ اردیبهشت قتل زن توسط شوهرش در اراک، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات چاقو
۱۳ اردیبهشت قتل فرشته به دست پدر در لرستان، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضرب گلوله
۱۳ اردیبهشت قتل ستایش به دست پدر در لرستان، علت: مسائل ناموسی، شیوه: قرص برنج
۱۳ اردیبهشت قتل معصومه به دست پدر در کوهرنگ، علت: مسائل ناموسی، شیوه: شلیک گلوله
۱۶ اردیبهشت قتل عایشه توسط شوهر سابق در زاهدان، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه شلیک گلوله
اواسط اردیبهشت، قتل زن توسط برادر در تهران، علت: اختلاف بر سر ارث، شیوه: آتش‌زدن
۱۹ اردیبهشت قتل زن توسط شوهر در روستای فیلستان پاکدشت، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات چاقو
اواخر اردیبهشت، قتل زن توسط شوهر در پاکدشت در استان تهران، علت: مسائل ناموسی و خیانت، شیوه: ضربات چاقو
خرداد: ۹ قتل
۵ خرداد قتل زن ۵۲ ساله توسط شوهر در مشهد، علت: اتهام همسر دوم به مرد، شیوه: ضربات چاقو به گلو
۱۰ خرداد، قتل زن توسط شوهر در قرچک، علت: کم‌توجهی زن، شیوه: ضربات چاقو
۱۰ خرداد، قتل زن توسط مردی که با او در رابطه بوده در شهرستان قیدار زنجان، علت: جواب رد دادن به مرد به دلیل اعتیاد او، شیوه: آتش‌زدن با بنزین
اوایل خرداد، قتل زن توسط پدر ۶۸ ساله، علت: درگیری لفظی، شیوه: ضربات آجر
اواسط خرداد، قتل زن ۳۱ ساله توسط شوهر در شهرک صنعتی استهبان در استان فارس، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: شلیک گلوله
۱۲ خرداد قتل روژین توسط برادر در دیواندره توسط برادر، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات متعدد چکش
۱۳ خرداد قتل زن توسط پدر در ایلام، علت: اختلافات خانوادگی، شیوه: ضربات آجر به سر
۲۱ خرداد قتل پرستو توسط شوهر در کردستان، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات چاقو
۲۹ خرداد، قتل زن ۲۷ ساله و دو پسر خردسال توسط شوهر در غرب تهران، علت: مسائل ناموسی، شیوه: ضربات چاقو
برای توقف زن‌کشی به اراده‌ای جدی نیاز است
فاطیما باباخانی، مدیر و مؤسس مرکز جامع حمایتی مهرشمس آفرید و فعال حقوق بشر معتقد است که آمار دقیق و حتی حدودی در مورد موضوع خشونت علیه زنان و همچنین زن‌کشی وجود ندارد. او درباره دلایل این مسئله به «شرق» می‌گوید: «اول اینکه اراده‌ای برای توجه و توقف به این موضوعات وجود ندارد. در نتیجه نهاد‌های متولی امر بدون توجه به آمار احتمالی موجود که طبیعتا در دسترس مسئولان است، وظایف محوله خود مانند صحبت یا اقدام درباره زنان سرپرست خانوار، دختران آسیب‌دیده، زنان خشونت‌دیده و… را در حدود مطلوب انجام نمی‌دهند؛ البته موارد انجام‌شده آن هم بدون توجه به علل پدیدارشناسی این آسیب‌ها و تلاش جدی برای توقف آنها اقدام می‌شود».
او به میل جامعه، نهاد‌ها و مراجع صاحب صلاحیت بر عدم انتشار جنایات با انگیزه‌های ناموسی اشاره دارد و معتقد است این تمایل به سکوت و نادیده‌گرفتن عامدانه است.
در نهایت هیچ تعریف، آمار و مرجع مشخص پیگیری‌کننده‌ای درباره خشونت علیه زنان، خشونت خانگی و زن‌کشی وجود ندارد. این در شرایطی است که می‌گوید بخش زیادی از مراجعه‌کنندگان به او هم در مؤسسه حمایتی و خانه امن و هم در بازدید‌ها و آموزش‌های محلی در مناطق مختلف، زنان و دختران جوانی هستند که به اشکال مختلف با ازدواج اجباری روبه‌رو بوده‌اند.
باباخانی به تجربه مواجهه خود با برخی دختران زیر ۱۸ سال در مناطق روستایی اشاره می‌کند؛ دخترانی که از پنجم ابتدایی از درس‌خواندن محروم شده‌اند: «در مواردی آنها از سوی خانواده، دوستان و حتی گروه همسالانشان تحت فشار جدی روانی قرار می‌گیرند؛ چون دختران کم‌سن‌تر از آنها ازدواج کرده‌اند. بر اثر همین فشار روانی با اولین خواستگارشان بدون هیچ علاقه یا شناختی ازدواج می‌کنند. این ازدواج هم به نوعی اجباری است؛ بدون کتک و خشونت فیزیکی، اما همراه با خشونت کلامی، روانی و فشار همه‌جانبه به این دختران. آنها خیلی زود دچار یأس، سرخوردگی و افسردگی می‌شوند.
هیچ آموزش پایه‌ای برای نقش همسری و مادری نمی‌بینند. هیچ مهارتی در فرزندپروری و تعامل در خانواده برابر ندارند. به‌شدت سرکوب‌پذیرند، به‌شدت در معرض آسیب‌های جنسی قرار دارند و احتمال بروز خشونت‌های ناموسی در مورد آنها وجود دارد. آنها در ارتباط‌گیری سالم با اعضای خانواده یا ایجاد شبکه حمایتی برای خودشان توانمند نیستند. زورپذیرند و با هر شکل از خشونت به‌شدت روادارانه برخورد می‌کنند. در نهایت افسردگی و بی‌نشاطی به‌صورت سینه‌به‌سینه از آنها به کودکانشان منتقل می‌شود».
این فعال حقوق بشر به موضوعاتی از‌جمله ختنه زنان، خون‌بس، ازدواج‌های اجباری کودکان در عشیره و طایفه، تصمیم‌های شورا‌های خانوادگی در مباحث ناموسی و تجویز خشونت ناموسی از سوی شیخ و شورای طایفه یا محدودیت‌های دسترسی به ارث برای دختران خانواده در برخی طوایف و اقوام اشاره می‌کند و می‌گوید: «تمام این موارد با عناوینی همچون «فرهنگ و سنت‌های بومی» یاد می‌شود و همین بهانه‌ای برای کم‌توجهی به مسئولیت در توقف هر شکل از خشونت و تبعیض و ستم علیه زنان از سوی نهاد‌های صاحب صلاحیت است. عدم مداخله مؤثر نهاد‌های رسمی در مباحث این‌چنینی در برخی مناطق که طایفه و عشیره محور اصلی اجتماع است، نشانگر این است که حتی حمایت‌های قانونی اندک هم دچار ناکارآمدی جدی هستند». این فعال حقوق زنان اراده مؤثر نهاد‌های تصمیم‌گیر و پس از آن پذیرش مسئولیت فردی را در تغییر بستر‌های فرهنگی مبتنی بر تبعیض جنسیتی و ترویج خشونت ضروری می‌داند.
به نام خودکشی، به کام زن‌کشی
موضوع مهم دیگری که باباخانی به آن اشاره می‌کند، خوانش متفاوت موجود از مفاهیم و مصادیق خشونت و زن‌کشی است؛ «در نبود رسانه و نهاد‌هایی که بتوانند به‌صورت شفاف آمار این آسیب‌ها را ارائه دهند یا این مفاهیم را تعریف کنند، در غیاب قوانین و سازوکار‌های قانونی کافی، اغلب شاهد این هستیم که اشکال مختلف زن‌کشی، به خودکشی تعبیر می‌شود. انواع مختلف وادار‌شدن به خودکشی و خودسوزی و وادار‌شدن به حلق‌آویز‌کردن خود و خوردن سم، به عنوان خودکشی مطرح می‌شود. در برخی موارد هم با کشتن زنان بر اساس موضوعات مبتنی بر ناموس و وانمود و تعبیرکردن این قتل‌ها به خودکشی روبه‌رو هستیم».
او به تجربه دریافته است که این خودکشی‌ها معمولا به دلایل مشخص و تکرارپذیری انجام می‌شوند. اولین دلیل آن ممانعت از تحصیل دختران است، دومین دلیل محرومیت زن از دیدن فرزند و بعد حضور در فضای مجازی و ارتباط با دیگران در این فضا.
باباخانی نیز آماری از قتل‌های انجام‌شده در دو سال گذشته ارائه می‌دهد؛ قتل‌هایی که رسانه‌ای شده یا او به واسطه کار در برخی شهرستان‌ها از آنها مطلع شده است. آماری که او ارائه می‌دهد ۲۰۲ مورد است؛ بیشتر از بررسی‌های «شرق». علت آن این است که در این آمار، برخلاف بررسی‌های «شرق» تعدادی خودسوزی و اسیدپاشی نیز شمارش شده است. همچنین علت قتل برخی از زنان به دو شیوه (مثلا ضربات چاقو و خفگی یا مثله‌شدن) بوده است و هر دو این شیوه‌ها به نحوی جداگانه و درواقع دو بار شمارش شده‌اند.
او می‌گوید در این مدت ۲۵ زن سوزانده شدند، ۳۵ زن خودسوزی کردند، ۱۸ زن حلق‌آویز شدند، شش زن مورد اسیدپاشی قرار گرفتند، ۲۸ زن مثله شدند، ۳۲ زن به ضرب گلوله به قتل رسیدند، پنج زن از بلندی پرتاب شدند، سه زن عامدانه با خودرو زیر گرفته شدند، ۱۱ زن خفه شدند و ۳۹ زن نیز با دلایل نامعلوم به قتل رسیدند.
تهدید به زن‌کشی زیاد است
پونه پیل‌رام، مدیر‌عامل تعاونی باوردلان (حامی مشاغل خانگی) و فعال حقوق زنان که بیشتر در استان خوزستان فعالیت می‌کند، به «شرق» می‌گوید: «هنوز فرهنگ مردم در برخی مناطق از‌جمله روستا‌های برخی استان‌ها به گونه‌ای است که تمام موارد زن‌کشی به بیرون از روستا درز پیدا نمی‌کند. بعد از قتل مونا من موردی از زن‌کشی در خوزستان نشنیدم. البته یکی از دلایل آن این است که حوزه زنان در این بخش ضعیف است. هیچ سازمان مردم‌نهادی برای حمایت از زنان خشونت‌دیده وجود ندارد و همین موضوع موجب می‌شود که موضوع در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد».
او می‌گوید گرچه در یک سال گذشته خبر مشخصی از زن‌کشی به او نرسیده، اما تهدید به قتل زنان آرامش را از برخی از آنها گرفته است: «چون خلأ‌های قانونی زیادی داریم، تهدید به زن‌کشی هم رایج است. با زن وکیلی صحبت می‌کردم که برادرش او را تهدید به قتل کرده بود و گفته بود نباید وکالت فلان فرد را بر عهده بگیرد؛ چون طایفه آنها با طایفه آن فرد اختلافاتی دارند. به این زن وکیل گفته بودند اگر این کار را رها نکند، او را در خانه خودش می‌کشند. او هم از این پرونده صرف‌نظر کرد، حتی از ترسش مدتی پنهانی زندگی کرد تا آب‌ها از آسیاب بیفتد و تهدید‌های برادرش عملی نشود». او به مورد دیگری هم اشاره می‌کند: «زنی مراجعه کرده بود که بعد از چند سال طلاق، تصمیم به ازدواج مجدد داشت، اما از سوی پسر ۱۷ ساله‌اش به مرگ تهدید شده بود. پسرش گفته بود اگر ازدواج کند مادرش را می‌کشد و واقعا این زن می‌ترسید. این‌ها موارد خیلی جدی و خاصی بود، اما تهدید‌های کلامی و روزمره هم به وفور وجود دارد».
این فعال حقوق زنان می‌گوید که در زن‌کشی سه عامل دخیل است: «اولین مورد همین است که مقتول یک زن است، دومی عامدانه‌بودن قتل است؛ یعنی فرد پیش از قتل به آن فکر کرده و برای آن برنامه‌ریزی می‌کند. مثل همان کاری که پدر رومینا کرده بود و پیش از قتل او از یک وکیل درباره اینکه آیا پس از قتل دخترش قصاص می‌شود یا نه، سؤال کرده بود. پدر ریحانه در کرمان و شوهر مونا در اهواز هم پیش از جنایت تحقیق کرده بودند و می‌دانستند که این قتل‌ها شاکی خصوصی ندارد. ویژگی دیگر قتل‌های ناموسی دلالت‌های سیاسی و اجتماعی آنهاست؛ مثل اینکه می‌گوید بکشیم تا آبروی‌مان نرود یا اینکه حسادتی در میان است، مسائل مالی مطرح است و موضوعاتی از این دست».
او معتقد است اسامی زنان کشته‌شده حتما باید در جایی ثبت شود، اما رسانه‌ای‌نشدن اسامی بهتر است؛ چون اگر زنی با «اتهام» خیانت به قتل رسیده باشد، در محیطی کوچک که همه همدیگر را می‌شناسند، برچسب خیانت به آن زن هر چقدر هم که به ناحق باشد، بر ادامه زندگی خواهر، مادر یا دختر آن زن تأثیرگذار خواهد بود.
روایت زن‌کشی و خودکشی‌های ۳ ماه گذشته
یک. هفت فروردین امسال، جسد زنی ۳۵ ساله از توابع مریوان پیدا شد. زنی به نام «سرشین» که در کودکی با یکی از اقوام‌شان ازدواج کرده بود. بعد از مدتی طلاق گرفت و دوباره با مردی غریبه ازدواج کرد. سرشین از شوهر اولش یک بچه داشت و از شوهر دومش دو کودک. سرشین به دست مردی کشته شد که به گفته برخی اهالی مدتی با او در ارتباط بوده است. مردی که به گفته محلی‌ها «آدم درستی» نبود و کسی جرئت معاشرت با او را نداشت. گرچه شوهرش منکر این رابطه شده و علت قتل همسرش را دزدی طلا‌های او عنوان کرده است: «چنین چیزی نیست که همسرم با این آقا رابطه داشته. قبل از عید یک روز همسرم طلاهایش را برداشت تا به بازار ببرد و بفروشد. به پول طلا‌ها نیاز داشتیم. حدود ۱۳۵ گرم طلا بود. بعد از آن روز همسرم دیگر به خانه برنگشت. مثل اینکه آن نامرد او را دیده بود و سوارش کرده بود. بعد از اینکه دیدم همسرم گم شده از آن مرد شکایت کردم».
اما برادر قاتل روایت اول را تأیید کرده بود و به اعتماد گفته بود: «برادرم ۴۲ سال دارد و متأهل است. دو فرزند دارد و سومین فرزندش هم در راه است. برادرم با این خانم چند سالی رابطه داشت و تا همین چند وقت پیش هم رابطه‌شان ادامه داشت. همه اهالی حتی شوهر این خانم هم از رابطه آنها خبر داشتند. این خانم چند بار از خانه شوهرش قهر کرده بود و به خانه پدرش برگشته بود تا از شوهرش طلاق بگیرد و با برادر من ازدواج کند». چیزی که، دهیار روستا هم آن را تأیید کرده بود. البته با این نکته مهم که بعد از اتمام رابطه این دو، سرشین به دست آن مرد کشته شده است. او به اعتماد گفته بود: «این خانم و آقا حدود ۱۰ سال بود که با هم رابطه داشتند تا اینکه دو سال پیش همسر این خانم خانه‌شان را از روستا به مریوان منتقل کرد. از همان زمان به بعد مقتول رابطه‌اش را با این آقا قطع کرد. فکر می‌کنم برای همین این آقا آن خانم را به قتل رساند؛ ولی اینکه قتل صرفا به خاطر طلا‌های این خانم بوده باشد، بعید می‌دانم درست باشد».
القصه اینکه هفتم فروردین ۱۴۰۲، جسد سرشین در عمق ۵۵ متری سد گاران مریوان پیدا شد. قاتل در اعترافاتش گفته بود که اول این زن را خفه کرده است، بعد او را به سنگ بزرگی آویخته و جسدش را داخل آب انداخته است. پس از گذشت ۱۹ روز مأموران جسد سرشین را از زیر آب پیدا می‌کنند.
دو. نوروز امسال زن جوان دیگری به نام «مهین‌تاج» به دست شوهرش در شرق تهران به قتل رسید. ۹ فروردین اعضای خانواده او به کلانتری ۱۴۴ جوادیه تهرانپارس رفتند و گفتند که او گم شده است. گفتند مهین از صبح جواب تماس‌های‌شان را نداده و بعد از مدتی هم تلفن همراهش خاموش شده است. گفتند حتی شوهر مهین هم تلفنش را خاموش کرده و وقتی سراسیمه به منزل دخترشان رفته‌اند، هیچ‌کس در را باز نکرده است.
با پیگیری خانواده و تشکیل پرونده مأموران به داخل خانه او رفتند و دیدند جسد مهین در خانه افتاده است؛ غرق خون. مهین با ضربات متعدد چاقو به قتل رسیده بود. همسایه‌ها گفتند از ساعت ۹ صبح صدای دعوا و مشاجره مهین و شوهرش را شنیده بودند. پلیس هم بعد از بررسی و با توجه به شواهد گفت که مهین به دست شوهرش به قتل رسیده است؛ شوهری که البته بعد از این جنایت خودش را گم‌و‌گور کرده بود. بعد از مراسم خاکسپاری، علی، برادر مهین‌تاج، به رکنا گفته بود: «خواهرم فقط ۴۱ سال داشت. حدود سه سالی می‌شد که با شوهرش ازدواج کرده بود. شوهر مهین‌تاج قبل از ازدواج با او یک بار ازدواج کرده و صاحب یک فرزند شده بود؛ اما خواهر من ازدواج اولش بود. خواهرم چند سالی در یک کارخانه بستنی‌سازی کار می‌کرد و این اواخر مشغول کار در یک کارخانه تولید قطعات خودرو شده بود. او زن زحمتکش و مهربانی بود و تمام پس‌انداز سال‌های کاری‌اش را برای ساختن زندگی مشترکش صرف کرده بود».
برادر مهین‌تاج گفته بود که یک روز قبل از پیدا‌شدن جسد خواهرش، شوهرش با داماد دیگر خانواده تماس گرفته و گفته بود از خانه بیرون آمده و در گردنه لواسان است؛ «گفته بود دیگر این زندگی فایده‌ای ندارد و می‌خواهد خودکشی کند. دامادمان سعی کرده بود او را آرام کند و می‌خواست با او حرف بزند. گفته بود گوشی را به مهین‌تاج بده، اما همان موقع تلفن را قطع کرده و دیگر نه خودش پاسخ تلفن ما را داد و نه خواهرم».
۲۶ فروردین، شوهر مهین، با سوختگی بدن در یکی از بیمارستان‌های تهران پیدا شد و به قتل او اعتراف کرد: «من و همسرم در تعطیلات عید به شهرستان رفته بودیم که در آنجا تلفنی به او خبر دادند حال پدرش خوب نیست و به‌ناچار بازگشتیم. آن روز سر بازگشت زود‌هنگام از سفر با همسرم درگیر شدم. او در حال خرد‌کردن گوجه بود که چاقویش را گرفتم و چند ضربه به بدنش زدم. سه روز سرگردان بودم و بعد تصمیم گرفتم خودم را آتش بزنم، اما مردم متوجه شدند، شعله‌های آتش را خاموش کردند و زنده ماندم».
سه. مریم زن جوان دیگری است که ۲۵ فروردین امسال به دست پدر و برادرانش کشته شد. مریم ۳۴ ساله بود، از اهالی یکی از روستا‌های شهرستان خوی. در ۱۳ سالگی مجبور به ازدواج با مردی از همان دیار شده بود. سه خواهر داشت و سه برادر. مرگ مریم عجیب بود؛ درحالیکه محلی‌ها می‌گفتند او به دست پدر و برادرانش کشته شده است، مسئولان شهرستان خوی گمانه‌ای مبنی بر خودکشی او مطرح کردند. زنی که سه کودک داشت و بعد از ازدواج به همراه شوهرش به روستا آمده بود. محلی‌ها گفتند بعد از اینکه فیلمی خصوصی از مریم منتشر و دست به دست شد، او را کشتند. روستای آنها کوچک است. کمتر از هزارو صد نفر جمعیت دارد و آدم‌ها با هم غریبه نیستند. شوهرش گفته بود وقتی عراق بوده، مریم فیلمی از خودش برای او ارسال کرده و بعد با اشتباه بچه‌ها این ویدئو در فضای مجازی پخش شده است؛ اما چند روز بعد ویدئوی دیگری منتشر شد که به گفته فاطیما باباخانی، تسهیلگر و فعال حقوق زنان، معلوم شد این فیلم‌ها را مردی که کاشی‌کاری خانه آنها را انجام می‌داده، منتشر کرده است. بعد که بلوا شد، خانواده و بزرگان روستا جمع شدند و شوهر مریم را مجبور به طلاق او کردند. پدر و برادر‌ها او را به خانه پدری-مادری‌اش بردند، به زور. او را از فرزندانش جدا کردند و موهایش را فقط به «گمان» اینکه بدنام است، تراشیدند. نیمه‌شب هم خبر دادند که مریم خودش را حلق‌آویز کرده و خودکشی کرده است. اما چند روز بعد احسان حافظ، دهیار روستا، به اعتماد گفت بعید می‌داند این زن خودکشی کرده باشد. گفته بود اگر هم خودکشی کرده باشد، با تهدید بوده است؛ یعنی مجبورش کردند که خودکشی کند. مریم دو روز بعد از طلاق اجباری‌اش کشته شد.
چهار.۲۷ فروردین دنیا در روستایی در کرمانشاه توسط یکی از بستگانش کشته شد؛ قتلی منتسب به مسائل ناموسی. دنیا ۱۹ ساله بود. منابع محلی گفته بودند او به دلیل ارتباط با یک پسر توسط یکی از اقوامش خفه شده و به قتل رسیده است. یک روز بعد دنیا را در به خاک سپردند.
مرگ، پایان دلباختگی
پنج. ۲۹ فروردین شبنم نوجوان ۱۶ ساله در یکی از روستا‌های استان کردستان خودکشی کرد؛ در روستای «قزل‌بلاغ». شبنم از ۱۳ سالگی دلباخته پسر همسایه شده بود و با نظر خانواده‌ها سه سال دوره نامزدی آن طول کشید. فروردین ۱۴۰۲ آنها به عقد هم درآمدند و فقط یک هفته بعد از عقد، شبنم در اتاق خانه پدری- مادری با یک شال خودش را حلق‌آویز کرد و جان باخت. هیچ‌کس نمی‌داند چه اتفاقی در ذهن شبنم افتاده بود، اما گمانه‌هایی در مورد وضعیت بد مالی خانواده شوهر شبنم مطرح است.
برخی هم گفته‌اند به دلیل وضعیت نامناسب شوهر شبنم، مشاجره‌ای میان آنها مطرح بوده و حتی حرفی از طلاق هم به میان آمده بود. آنها گفته‌اند شبنم می‌ترسید؛ چون پیش از عقد دائم با نامزدش ارتباط زناشویی داشت و می‌دانست در صورت طلاق، آبروی خودش و خانواده‌اش حراج خواهد شد.
شش. ۹ اردیبهشت فرمانده انتظامی شهرستان اراک از قتل زنی ۳۴ ساله توسط شوهرش خبر داد. این زن با ضربات متعدد چاقوی شوهرش به قتل رسید و آن‌طور که اعلام شد، چون اقوام زن و شوهر در محل حاضر بودند درگیری ادامه پیدا می‌کند و این میان خواهرزاده زن هم کشته می‌شود.
هفت. در همین روز (۹ اردیبهشت) شریوان زن جوانی از اهالی شهرستان خوی توسط همسرش به ضرب گلوله کشته شد. همسر شریوان پسرعموی خودش را هم به ظن ارتباط با همسرش کشت.
هشت و نه. ۱۳ اردیبهشت فرشته و ستایش در استان لرستان به دست پدرانشان به قتل رسیدند. اما همه چیز از ۹ روز پیش شروع شده بود؛ از وقتی که این دو دخترعمو تصمیم گرفتند با یک تور برای شرکت در کنسرت خواننده‌ای ایرانی به ترکیه بروند؛ شهر وان.
آنها از اهالی روستایی در استان لرستان بودند. فرشته ۱۹ ساله بود و ستایش ۱۶ ساله. هم دخترعمو بودند و هم زن‌برادر و خواهرشوهر. وقتی فرشته ۱۲ ساله بود، او را به اجبار به عقد پسرعمویش، برادر ستایش درآورده بودند و سال نو که رسید، پسری پنج‌ساله داشت. منابع محلی گفته‌اند شوهر فرشته درگیر اعتیاد و مواد مخدر بوده و برای همین در زندان به سر می‌برد. فرشته هم رفته بود پیش خانواده شوهر یا همان عمویش در بومهن و با آنها زندگی می‌کرد.
گپاییز ۱۴۰۱ فرشته طلاهایش را فروخته بود تا با ستایش عازم ترکیه شوند. از تهران که راهی شدند، پچ‌پچه‌ها و شایعات پشت سر آن بلند شد؛ بعضی گفتند که آنها با چند پسر رفته‌اند ترکیه و بعضی هم گفتند آنها فرار کرده‌اند. القصه اینکه پچ‌پچه‌ها آن‌قدر سرعت گرفت که به مرز خوی رسید، اتوبوس آنها را نگه داشت و دو زن جوان را به اجبار خانواده به خانه برگرداند. مدتی گذشت، اما شایعات تمام نشد تا جایی که خانواده فرشته برای حفظ آبرو به روستای دیگری رفتند. اما بعد از ۹ ماه دوباره حرف این دو دختر بر سر زبان‌ها افتاد تا اینکه دو برادر به فکر سربه‌نیست‌کردن دخترهایشان افتادند.
یکی از محلی‌ها گفته است آنها دختران خود را از بومهن به روستا می‌برند و فرشته را به ضرب گلوله می‌کشند. به ستایش هم می‌گویند یا خودت خودکشی کن یا می‌کشیمت. دختر ۱۶ ساله هم قرص برنج می‌خورد و این‌طور کشته می‌شود.
ده. روز قتل فرشته و ستایش، خاک کوهرنگ پذیرای تن زن جوان دیگری هم بود؛ معصومه، دختر ۲۹ ساله که به دست پدرش به قتل رسید. معصومه از اهالی روستایی در کوهدشت بود که در ۱۵ سالگی به اجبار به عقد مردی سالخورده و معتاد درآمد. حاصل این ازدواج اجباری دختری ۹ ساله است. او با تلاش بسیار بعد از چند سال توانست از شوهرش طلاق بگیرد. اهالی کوهدشت گفته‌اند بعد از گذشت مدتی و در حالی‌که زنی مجرد بود، با مردی به نام روح‌الله آشنا شد و قرار بود با او ازدواج کند.
این آشنایی و رابطه، اما به مزاج پدر معصومه خوش نمی‌آمد و او را به باد کتک گرفته بود. صبح ۱۳ اردیبهشت برای معصومه اردی‌جهنم شد و بعد از مرافعه با پدر، دختر را به بهانه «حفظ ناموس» با اسلحه شکاری پدر کشته شد.
یازده. ۱۶ اردیبهشت یک زن بلوچ به قتل رسید. این زن توسط شوهر سابقش با یک کلت کمری کشته شد. عایشه سه فرزند داشت و چند سال پیش به دلیل بدرفتاری‌ها و خشونت خانگی شوهرش از او جدا شده بود و برگشته بود به خانه پدری-مادری. اردیبهشت امسال که به نیمه رسید، پرویز، شوهر سابق عایشه قصد جانش را کرد و رفت خانه پدرزن سابقش. با اسلحه به سوی عایشه شلیک کرد و او را کشت. دوستعلی جلیلیان، فرمانده انتظامی استان سیستان و بلوچستان این خبر را تأیید کرد و گفت که قاتل شناسایی و توسط مأموران کلانتری ۱۳ شهرستان زاهدان دستگیر شده است.
دوازده. ۱۹ اردیبهشت زن جوانی در روستای فیلستان پاکدشت به دست شوهرش کشته شد. زن و شوهر هر دو تبعه افغانستان بودند و پلیس توانست شوهر قاتل را شناسایی و بازداشت کند؛ مردی ۴۸ ساله که با انگیزه «ناموسی» همسرش را به قتل رسانده بود. رسانه‌ها به نقل از او در بازجویی‌ها نوشته بودند: «سال‌ها قبل با همسرم که اهل کشور افغانستان است ازدواج کردم و صاحب یک فرزند پسر شدیم. در این سال‌ها با هم اختلاف داشتیم، اما به حدی نبود که دچار مشکل شویم. اما شش ماه قبل همسرم از خانه خارج شد و دیگر برنگشت. در این مدت همراه پسرم به هرجا که احتمال می‌دادیم همسرم رفته باشد سر زدیم تا اینکه شنیدیم او با یک مرد غریبه در ارتباط است و با او زندگی می‌کند. دیگر طاقت نیاوردم. با پسرم به دنبال زنم و مرد جوان گشتیم تا اینکه آنها را در روستای فیلستان پیدا کردیم و سراغشان رفتیم».
او قبل از قتل همسرش، مرد جوان را هم با ضربات متعدد چاقو مجروح کرده بود: «قصد قتل مرد جوان را هم داشتیم. او را چاقو زدیم. اما چون قوی‌هیکل و درشت بود با اینکه شکمش خونریزی کرده بود توانست فرار کند. بعد سراغ همسرم رفتم، از شدت عصبانیت دیگر نتوانستم خودم را کنترل کنم. به او هم چاقو زدم و جسدش را همان‌جا رها کردم».
بیشتر بخوانید:مرگ مشکوک به خاطر رفتار غیراخلاقی
سیزده. ۲۲ اردیبهشت «شیلان» دختر نوجوان ۱۶ساله در شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی، خودش را حلق‌آویز کرد و جان باخت.
چهارده. وقتی پرستوی ۱۲ ساله به اجبار به عقد مردی به نام پیام درآمد، نمی‌دانست شش سال بعد که تازه دستش به نهال جوانی برسد، توسط همین مرد کشته خواهد شد. پرستوی ۱۸ ساله، یکی دیگر از زنان قربانی کودک‌همسری بود. یک کودک ۱۸ ماهه داشت و در روستایی در استان کردستان زندگی می‌کرد. ۸ خرداد امسال، شوهر پرستو او را به اتهام خیانت با ضربات چاقو به قتل رساند. برخی رسانه‌ها به نقل از منابع مطلع نوشته‌اند در کودکی او مادر و پدرش از یکدیگر طلاق گرفته‌اند و پرستو با فشار و اجبار ناپدری مجبور به ازدواج شده است.
پانزده.۱۱ خرداد شکیلا، دختر ۱۵ ساله کرمانشاهی هم کشته شد، به دست خودش و برای فرار از اجبار خانواده. شکیلا می‌خواست درس بخواند، اما پدرش اصرار به ازدواج او داشت. دخترک هم عطای زندگی اجباری را به لقایش بخشید و با شکلیک گلوله زندگی‌اش را تمام کرد. ۱۳ خرداد، بدن بی‌جان دخترک را در قبرستان عالی‌قلندربیگ روستایی درشهرستان دالاهو به دست خاک سپردند.
شانزده. فردای روزی که خاک پذیرای تن شکیلا بود، شیشه عمر روژین هم شکست. روژین ۱۷ ساله بود و از اهالی روستایی در شهرستان دیواندره. برادر ظن برده بود که دخترک با پسری در ارتباط است و همین برای او کافی بود تا جان خواهرش را بگیرد. ۱۲ خرداد ۱۴۰۲ روژین با «ضربات متعدد چکش» توسط برادرش به قتل رسید.
هفده. ۱۳ خرداد زن جوان دیگری در ایلام به دست پدرش کشته شد؛ با آجر. خبر به مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ رسید و وقتی مأمور‌ها رسیدند، با تن غرق خون و بی‌جان دختری که حتی نامش هم فاش نشد روبه‌رو شدند. پدر ۶۸ ساله گفت که با دخترش درگیری لفظی داشته، نتوانسته خشمش را کنترل کند و برای همین با آجر به قدری به سر و گردن دختر کوبیده که او همان‌جا جان باخته است.
منبع: روزنامه شرق
