چند روز پس از شروع جنگ، مدیر عامل شرکت RTX، غول اسلحه سازی آمریکایی، گزارشی را برای سرمایه گذاران ارسال کرد که از آنها می خواست از کمک های نظامی آمریکا به اسرائیل حمایت کنند. گرگ هیز ، مدیر عامل شرکت تضمین می دهد: «اگر به سبد سرمایه گذاری این شرکت نگاه کنید، مزایای بازسازی سهام (موشکی) را مشاهده خواهید کرد». معاون جنرال داینامیکس نیز خطاب به سرمایهگذاران اعلام کرد:« اگر بازارهایی را در نظر بگیریم که میتواند در نتیجه تهاجم (اسرائیل) در دسترس ما قرار گیرد، کاملاً بدیهی است که بخش توپخانه در بهترین موقعیت قرار دارد»
شرکت های خصوصی صنایع نظامی یک عنصر کلیدی در جنگ کنونی نوار غزه هستند. چندین شرکت اسرائیلی و آمریکایی به لطف این عملیات ، شاهد افزایش سود خود خواهند بود. جنگی که همچنین به آنها امکان می دهد درباره آخرین فناوری هایشان تبلیغ کنند.
با یک کلیک بر آگهی تبلیغاتی یک شرکت سرمایه گذاری اسرائیلی که در وب سایت روزنامه اسرائیلی هاآرتص دیده می شود ، مقاله ای که محتوای آن از لحاظ «مالی حمایت شده» ظاهر می شود و افراد را تشویق می کند در این یا آن شرکت، در این یا آن بازار سهام سرمایه گذاری کنند. و در این فصل برداشت خونین، به نظر می رسد زمان سرمایه گذاری در شرکت های نظامی فرا رسیده است.
این مقاله با عنوان « سیستمهای دفاعی پیشرفته ای که اسرائیل و ایالات متحده خودشان را با آن تجهیز کردهاند» تنها برای اطلاع رسانی نیست. با مطرح کردن فرض ادامه احتمالی جنگ، مقاله همچنین استفاده از فرصت برای سرمایه گذاری در شرکت های تسلیحاتی را تشویق می کند. مقاله این چنین آغاز می شود:
در جنگ بین اسرائیل و حماس که خطر گسترش آن به مرزهای شمالی و احتمال مداخله ایالات متحده را در پی دارد، از سیستم های تسلیحاتی پیشرفته و هوشمند استفاده می شود. بسیاری از آنها توسط شرکت های آمریکایی فهرست شده در لیست شاخص هوافضا و دفاع S&P قرار دارند.
سهامداران این شرکتها در خدمت ارتشها و دولتهای غربی ای هستند که طی دهها سال ارتکاب به جنایت را تدارک دیده اند. این شرکت ها که خدمات مشاوره به رهبران ارائه می دهند، اکنون اسباببازیهای جنایی جدید و پیچیدهتر را به ارتش عرضه میکنند. در سوپرمارکت اسلحه، «عجایب»ی را می یابیم که – مانند هر محصول تجاری – فرض بر این است که زندگی مصرف کننده را تغییر می دهد: «قوانین بازی را تغییر می دهد»، « سرنوشت نبرد را تغییر می دهد»،« تضمین کننده پیروزی ». این شرکتها با اختراع اسباب بازیهای جنگی جدید، ابتدا آنها را روی فلسطینیها آزمایش میکنند، و سپس در سراسر جهان می فروشند. ای شرکت ها بارها و بارها اسباب بازیهای جدید اختراع کرده اند… بدون اینکه موفق شوند فلسطینیها را درهم بشکنند.
از کارخانه اسلحه تا کاخ سفید، در یک خط مستقیم
تبلیغاتی که در بالا ذکر شد دروغ نیست: از زمان شروع جنگ علیه غزه، شاخص آمریکایی در زمینه هوافضا و امنیت در واقع در طی ده روز ۵.۸۸ درصد افزایش یافته است.
چند روز پس از شروع جنگ، مدیر عامل شرکت RTX، غول اسلحه سازی آمریکایی، گزارشی را برای سرمایه گذاران ارسال کرد(۱) که از آنها می خواست از کمک های نظامی آمریکا به اسرائیل حمایت کنند. گرگ هیز ، مدیر عامل شرکت تضمین می دهد: «اگر به سبد سرمایه گذاری این شرکت نگاه کنید، مزایای بازسازی سهام (موشکی) را مشاهده خواهید کرد».
سهام این شرکت شریک پروژه «گنبد آهنین» اسرائیل که تولید کننده رادار و گلوله های هدایت شونده است، از زمان شروع جنگ ۱۳.۴۶ درصد افزایش یافته است. در طول دو سال گذشته، مدیر عامل آن ۶۳ میلیون دلار (۵۸.۷۷ میلیون یورو) از منابع مختلف به جیب زده است، زیرا او عضو میزگرد تجاری(Business Roundtable) است، لابی قدرتمندی که برخی از سیاست های تاریخی را در ایالات متحده هدایت کرده است(۲).
بر اساس برخی افشاگریها، جیسون آیکن، معاون جنرال داینامیکس نیز خطاب به سرمایهگذاران اعلام کرد:« اگر بازارهایی را در نظر بگیریم که میتواند در نتیجه تهاجم (اسرائیل) در دسترس ما قرار گیرد، کاملاً بدیهی است که بخش توپخانه در بهترین موقعیت قرار دارد»(۳). از زمان شروع جنگ، سهام این شرکت که گلوله های توپخانه ای اسرائیل را تامین می کند، ۹.۷۲ درصد افزایش یافته است، به ویژه با اعلام خبر ارسال مدل های آزمایشی خودروهای تاکتیکی سبک Flyer 72 برای آزمایش های میدانی در غزه.
بزرگترین شرکت دفاعی آمریکا، لاکهید مارتین(Lockheed Martin)، چندین دهه است که جت های F-16 و F-35، موشک های Hellfire و سایر تجهیزات را به اسرائیل تحویل داده است. بین شروع جنگ تا ۳۰ اکتبر، سهام آن ۱۰.۶۵ درصد افزایش یافت. جیم تایکلت، مدیر اجرایی آن، در دو سال گذشته، بدون احتساب سهامی به ارزش ۲۵ میلیون دلار (۲۳.۳۲ میلیون یورو) که در شرکت دارد، لااقل ۶۶ میلیون دلار (۶۱.۵۷ میلیون یورو) به جیب زده است.این مرد که مستقیماً از جنگ سود می برد، عضو هیئت مدیره شورای روابط خارجی ( Council on Foreign Relations -CFR) است، یکی از اندیشکده هایی که بیشترین تأثیر را بر تصمیمات سیاسی و نظامی کاخ سفید داشته است. برای مثال در آغاز قرن بیستم: این CFR بود که خطوط کلی «اصول چهارده گانه ویلسون» را در طول جنگ جهانی اول دیکته کرد(۴) و بعدها پایه های طرح مارشال و ناتو را ریخت. در سال ۲۰۰۲، پس از حمله به افغانستان، یکی از مدیران آن مقاله ای تاریخی با عنوان «گام بعدی: بغداد ؟» منتشر کرد و سپس این گروه کارزار خشنی به نفع اشغال عراق را آغاز نمود.
خط مستقیمی که مبدا آن کارخانه های اسلحه سازی است در کاخ سقید متوقف نمی شود. بلک راک(BlackRock)، بزرگترین شرکت مدیریت سرمایه گذاری جهان، بیش از ۱۳ میلیارد دلار (۱۲.۱۳ میلیارد یورو) فقط در سه شرکت ذکر شده در بالا سرمایه گذاری کرده است(۵). و میلیاردها دلار دیگر در شرکتهایی که سلاحهای ممنوعه بینالمللی مانند فسفر سفید و بمبهای خوشهای تولید میکنند. سلاح هائی که در جنگ فعلی علیه غزه استفاده میشود. توماس دونیلون، مدیر کل مرکز تحقیقات شرکت که مسئول کنکاش و تحقیقات ژئوپلیتیک برای انجام «سرمایه گذاری های پایدار» می باشد (۶) ، کسی نیست جز شوهر کاترین راسل، مدیرکل یونیسف، سازمان بین المللی که وظیفه آن حفاظت از ۴۶۰۰ کودکی است که تاکنون در غزه کشته شده اند.
وقتی جنگ اقتصاد را احیا می کند
TA-35، شاخص بورس تل آویو، بین آغاز تجاوز تا ۳۰ اکتبر ۹ درصد کاهش یافت. در حالی که بیشتر شرکتهای اسرائیلی از وخامت اوضاع اقتصادی صدمه دیده اند، این امر در مورد شرکتهای تسلیحاتی صدق نمیکند، بلکه حتی برعکس. شاهارکرمی ، متخصص سرمایه گذاری در اسرائیل میگوید: «موشکها از هر سو در حال پروازند ، شرکت باید از آن بهرهمند شود»(۷).
به طور کلی، شرکت های نظامی اسرائیل همچنان افزایش سفارش سالانه بی سابقه ای دارند. در سال ۲۰۲۲، صادرات آنها در سراسر جهان به ۱۲.۵ میلیارد دلار (۱۱.۶۶ میلیارد یورو) بالغ شد. طبق آمار اسرائیل، این صادرات که طی ده سال دو برابر شده بود، طی سه سال ۵۰ درصد افزایش یافت. دو عامل این رشد را توضیح می دهد: جنگ در اوکراین، که ذخایر تسلیحات در اروپا را تمام کرد و سپس ذخایر آنها با محصولات اسرائیلی پر شد. و قراردادهای عادی سازی که با کشورهای عربی امضا شد، که بازار بزرگی را برای ۱۲۰ شرکت دفاعی اسرائیلی باز کرد.
بنابراین جنگ در یک زمینه اقتصادی بسیار پویا آغاز شد. چند ماه قبل، بخش صادرات نظامی به اوج خود رسیده بود. در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۳، منابع رسانه ای از پیشرفت مذاکرات بین آلمان، هلند و شرکت Elbit برای خرید سامانه های راکت انداز خودکار PULS گزارش دادند، در حالی که قراردادهای دیگری قبلا با مراکش، آذربایجان ، رواندا و اسپانیا به ارزش ۷۰۰ میلیون یورو (۶۵۳ میلیون یورو) منعقد شده بود.
در ۲۵ اکتبر ۲۰۲۳، مقاله ای که در مطبوعات اسرائیل منتشر شد نشان می دهد که شرکت IWI اخیراً قراردادهایی را با دولت پرو امضا کرده است تا هزاران تفنگ تهاجمی را برای ارتشی ارسال کند که مسئول سرکوب اعتراضات در جنوب این کشور است، سرکوبی که بخشی از تاریخچه طولانی قتل عام علیه جنبش های بومی و چپ در پرو می باشد. سایت دفاع اسرائیل اطمینان می دهد: «ارسال این تسلیحات کمبودی برای ارتش، پلیس و نیروهای امنیتی مختلف اسرائیل ایجاد نخواهد کرد».
سرانجام، در ۲۷ اکتبر، همان سایت اعلام کرد که تانکهای صبرا (Sabrah) ساخت شرکت Elbit در چارچوب قراردادی به ارزش ۱۷۲ میلیون دلار (۱۶۰.۴۶ میلیون یورو) که در سال ۲۰۲۱ امضا شده است، به فیلیپین تحویل داده میشود. یک سوال کوچک: آیا تانک صبرا ، که توسط Elbit از دهه ۱۹۹۰ به درخواست لشکر زرهی ترکیه مدرن سازی شده ، نام خود را از قتل عام صبرا و شتیلا گرفته یا از شرکت معروف اسرائیلی-آمریکایی Sabra Hummus ؟
رونق به سبک اسرائیل
همانند شرکتهای آمریکایی، قتلعامها منجر به یک سری افزایش متوالی ارزش سهام شرکتهای تسلیحاتی در بورس اوراق بهادار تل آویو شد. از آغاز عملیات تا ۳۰ اکتبر، سهام ThirdEye ۸۳.۷۳ درصد افزایش یافت و به ارزش ۲۰ میلیون دلار رسید. تنها چند روز پس از شروع جنگ، این شرکت قراردادی ۴ میلیون دلاری (۳.۷۳ میلیون یورو) برای ارائه سیستم مدوزا (Medusa) ، شناسایی پهپاد در ارتفاع کم، به یک مشتری محلی اعلام کرد.
گروه Aerodrome سازنده هواپیماهای بدون سرنشین نیز شاهد چندین جهش سود بود که بزرگترین آنها در ۲۵ اکتبر یا ۲۰۲ درصد از شروع جنگ بوقوع پیوست. در بخش رادار تاکتیکی، سهام Leonardo DRS با ۲۴ درصد افزایش به ارزش بازار سهام ۵ میلیارد دلار (۴.۶۶ میلیارد یورو) رسید. شرکت های FMS Migun، متخصص در ساخت زره های بالستیک سبک، ۱۱.۴ درصد افزایش یافت و به مبلغ ۲۸۰ میلیون دلار (۲۶۱.۲۱ میلیون یورو) رسید. در نهایت، Aryt Industries که قطعات الکترونیکی موشک های هدایت شونده و تجهیزات نظامی را به بازار عرضه می کند ، جهشی ۲۵.۹ درصدی به ارزش ۶۱ میلیون دلار (۵۶.۹۱ میلیون یورو) داشت.
در حالی که ما شاهد این جهش های بورسی متعدد بوده ایم، اما گزارش ها همچنین ماهیت متوسط نوسانات در شرکت های بزرگی مانند Rafael ، Elbit و Israel Aerospace Industries (IAI) را برجسته می کنند. بر اساس رتبه بندی DefenseNews ، این سه شرکت جزو ۳۵ شرکت بزرگ تسلیحاتی در جهان هستند. احتیاط در مورد این شرکت ها که قیمت سهام آنها قبل از جنگ بالا بود، با خطر شکست احتمالی ارتش اسرائیل در طول جنگ توضیح داده می شود که این سه شرکت بیش از سایرین در معرض آن قرار خواهند گرفت. با این حال، رسانه ها به افزایش چشمگیر شاخص های آنها در سال جاری اشاره می کنند.
مهر شده با خون
جنگ غزه، از روز اول، میدان آزمایشی را برای آخرین تولیدات نظامی اسرائیل و آمریکا باز کرده است که باید برای آن «اثبات اثربخشی در میدان» (مبارزه اثبات شده) ارائه شود. امری که بهترین تبلیغ برای این شرکت ها ، خیلی بیشتر از تمام نمایش ها و رژه های انجام شده در مقابل نمایندگان کشورهای خارجی، است. برای این شرکت ها، خون ریخته شده انسان ها تنها تضمینی است که سلاح ها به درستی کار می کنند.
چند روز پس از آغاز جنگ علیه نوار غزه، ارتش اسرائیل و شرکت Elbit اولین استفاده عملیاتی از خمپاره Iron Sting که یک گلوله کالیبر ۱۲۰ میلی متری «هوشمند» با هدایت لیزری و GPS است را اعلام کردند. در عرض چند ساعت، صدها رسانه خارجی بدون سوال یا تایید اطلاعات، یک اطلاعیه صرفاً تبلیغاتی برای شرکتی منتشر کردند که به تازگی دهها هزار گلوله به ارزش ۴ میلیارد شیکل (معادل ۹۶۷ میلیون یورو)به وزارت دفاع اسرائیل فروخته است.
رسانه ها همچنین بر عملکرد تانک های جدید باراک(Barak) که متعلق به «نسل جدید» مرکاوا (Merkava) هستند، تاکید کردند. به گفته خبرنگارانی که برای همراهی سربازان در تمرینات شان دعوت شده بودند، این ماشینها مجهز به یک سیستم دفاعی پیشرفته، با حسگرهای نوری و حرارتی، هوش مصنوعی و برای فرمانده، یک کلاه ایمنی پیچیده «شبیه به خلبانان هواپیما» (ایده آل!) است که صفحه نمایش لمسی ای دارد که به نسخه جدیدی از پلی استیشن می ماند.
مطبوعات اسرائیل همچنین از ورود کامیون های جدید انتقال سرباز خبر دادند که مجهز به Iron Fist، سامانه جدید دفاعی Elbit است که امکان رهگیری خودکار تعداد زیادی از انواع راکت ضد تانک را دارد. حتی قبل از شروع تهاجم زمینی به غزه، مجله فوربس به سرعت از سیستم جدیدی استقبال کرد که گویا مانند صدها اسباب بازی نظامی دیگر «می تواند ماهیت جنگ در غزه را تغییر دهد».
در این موج تبلیغاتی در روزهای ابتدایی جنگ، شاهد پخش شدن ویدئویی بودیم که Iron Beam را نشان میداد، یک سامانه ضد موشکی لیزری که هنوز در مرحله توسعه و آزمایش است (در اینجا نیز نادیده گرفتن لغت Iron (آهن) مشکل است که در نام های مختلف Iron Dome (گنبد آهنی)، Iron Sting (نیش آهنی)، Iron Fist (مشت آهنی)، Iron Beam (تیر آهنی) تکرار می شود . آهنی که با پیشروی برای «رسیدن به دریا در غزه» خطر زنگ زدن بسیار سریع را دارد). در واقع همه تبلیغات در باره Iron Beam دروغ بود: تصاویری که «یک موشک فلسطینی سرنگون شده» با لیزر را نشان می داد در واقع از بازی ویدیویی معروف Arma3 با گرافیک پیچیده گرفته شده بود.
چند ساعت بعد، شرکت چک متخصص در بازی ویدئوئی این پیام را منتشر کرد: « از اینکه مدل بصری ما بسیار واقع بینانه است، خوشحالیم، اما از استفاده از بازی های ما برای اهداف تبلیغاتی ابراز تاسف می کنیم». این شرکت اعلام کرد که از خبرگزاری های بزرگ می خواهد این اطلاعات نادرست را تکذیب کنند.البته این امر مانع از ادامه تبلیغات سیستم لیزری توسط مطبوعات اسرائیل نشد. به نوبه خود، روزنامه Calcalist اطلاعاتی را از یک منبع نامشخص منتشر کرد که بر اساس آن وزارت امنیت اسرائیل و شرکت رافائل در حال بررسی امکان استفاده از سیستم Iron Beam برای آزمایشات میدانی در چارچوب درگیری در غزه هستند.
در مورد تجهیزات دریایی، مطبوعات نظامی اولین استفاده از ناوگان دریایی Sa’ar 6 – یک کشتی جنگی ساخت آلمان مجهز به سیستم های دفاعی اسرائیل – در حمله به سواحل غزه را اعلام کردند، در حالی که وب سایت نیروی دریایی آمریکا Navy Recognition به نوبه خود، گزارشی از استفاده از موشک های دریائی «نسل ششم» اسپایک NL OS منتشر کرد(۸). .
از نظر توپخانه، رسانهها از استفاده از توپهایی که به دهه ۱۹۹۰ بازمیگردد ابراز تأسف کردند. اما در سال ۲۰۱۹، Elbit برنده مناقصهای برای جایگزینی تجهیزات موجود با توپهای جدید از نوع Roam شد که قرار بود «قوانین بازی را تغییر دهد». در حالی که تحویل تجهیزات جدید قبل از سال ۲۰۲۴ ممکن نیست، این شرکت اعلام کرده که قبلاً دو نمونه اولیه را به ارتش عرضه کرده است – که به گفته مطبوعات اسرائیل، موجب تشویق صادرات این توپ ها می شود.
اعجاز شگفت انگیز
این کوه تسلیحات جدید که به انبارهای تجهیزات قدیمی اضافه می شود، روزانه میلیاردها دلار هزینه برای اسرائیل دارد. به گفته مطبوعات، دولت از ترس کاهش رتبه اعتباری بین المللی اش ترجیح می دهد هزینه های مالی جنگ را پنهان کند. اما آنچه مسلم است و نمی توان آن را کتمان کرد این است که این میلیاردها از بین نمی روند زیرا به جیب حامیان جنگ باز می گردند. اما برای فلسطینی ها این به معنای رودرو قرار گرفتن با اجساد هزاران نفر، مرد و زن، پیر و کودک است که همراه رویاها و شادی هایشان در گورهای دسته جمعی مدفون می شوند.
با شروع عملیات زمینی و اعتراف اسرائیل به تلفات، حقیقتی آشکار شد. اسرائیل در اول نوامبر اعتراف کرد که نیروهای مقاومت خودروی زرهی Namer را منهدم کرده و اکثر سربازان آن کشته شده اند. توسعه این خودرو که سالها طول کشید و مقالات متعدد مطبوعاتی از آن تجلیل کردند … مطبوعات اسرائیلی اینک تعجب میکنند: «قرار بود این نفربر پیشرفتهای باشد که ارتش دههها منتظر آن بود… مشکل کار در کجاست؟ »
ما پاسخ این سوال را می دانیم که برای مردم فلسطین واضح است: هر سلاحی که به عنوان اعجازی شگفت انگیز، به عنوان جواهری از فناوری آینده نگر ارائه شود، برای ترسناک تر کردن اسطوره قدرتمندان، ایجاد وحشت در بین جمعیت های بدون دفاع استفاده می شود و در خدمت تقویت شبح امپریالیسم در اذهان سرکوب شدگان است. همه اینها چیزی نیست جز انباشت دوباره و دوباره دستاوردهای عظیم حاصل از استراتژی های تجاوز و استعمار در جهان. اما با اینهمه یک واقعیت سرسختانه وجود دارد: ستمدیدگان تا زمان فروپاشی اسطوره قدرت، هر مقیاس و هر کیفیت فنی که داشته باشد، در مقابل آن مقاومت خواهند کرد.
۱- U.S. weapons makers tell investors to expect big profits from Israel’s war, People’s World, 27 octobre 2023.
۲- به ویژه در دهه ۱۹۷۰، مخالفت با قوانین ضد انحصار و حمایت از مصرف کننده، و همچنین ایجاد توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) در دهه ۱۹۹۰.
۳- « Military Contractors Are Framing the Israeli War on Gaza as a Win for Investors », Jacobin, 28 octobre 2023.
۴- یادداشت نویسنده. نامی که رئیس جمهور ایالات متحده وودرو ویلسون در ۸ ژانویه ۱۹۱۸ به برنامه پیمان صلحی داد که به کنگره ایالات متحده ارائه کرد.
۵- « What is BlackRock ? », Codepink.
۶- https://www.blackrock.com/corporate/biographies/thomas-donilon
۷- « Israeli defense cos buck TASE market trend », Globes, 24 octobre 2023.
۸- « Israeli Navy targets Hamas with Naval Spike NLOS missiles », Navy Recognition, 10 octobre 2023.
منبع: لوموند دیپلماتیک